Vukuf: OKTAY YILDIRIM Kamera: GIYAP KARABAYIR

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul’un ve Türkiye’nin siyasal-tarihi hafızasında çokça kebir aynı yere ehil Beyazıt Meydanı’nı tamamen yeniledi. Yenilenen meydanın hizmete açılışında konuşan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, “Arkadaşlarıma, ‘Biz Tarihi Yarımada’ya kimliğini kazandırdığımız antlaşma, İstanbul’a kimliğini kazandırmış oluruz’ dedim. Burada 3 bin almanak etiket var. Üç imparatorluğun başkentliğini yapmış, neredeyse 200 yıllık şahitlikleriyle hem birlikte tamam bu alanlarda, bizim el erki tarihimiz var. Bizim Cumhuriyetimizin tohumları var, düşünceleri var” dedi.

İBB, İstanbul’un kurtuluşunun 99’uncu yıldönümünde, kentin tarihi alanı Beyazıt Meydanı’nın yıllardır süren yenilenme çalışmasını tamamladı. Yenilenen Beyazıt Meydanı, CHP Genel Başbuğ Yardımcısı Seyit Torun, CHP Kadro Başkanvekili Açık Deniz Altay ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun katılımıyla İstanbulluların kullanımına açıldı. Küşat töreninde sırasıyla; İBB Umumi Kâtip Yardımcısı Gürkan Alpay, İmamoğlu, Altay ve Torun ile eski Hars Bakanı Ercan Karakaş birer müşavere yaptı.

“Beyazıt Meydanı benim için bile koskocaman bire bir yasakçı” diyerek konuşmasına başlayan İmamoğlu şunları söyledi:

“CUMHURİYET, BU KARDEŞİNİZİ BU KADİM ŞEHRE BELEDİYE BAŞKANI YERINE SEÇTİ: Çocukken geldiğim bölgede evvel nikbet ettiğim meydan İstanbul Üniversitesi’nin tarihi binası oldu. İlerleyen yıllarda İstanbul Üniversitesi’nde öğrenim gördüm. Cumhuriyet, o büyüklüğünde yoğun ayrımsız fırsata cemaat ki bu kardeşinizi, bu hemşehrinizi o tarihten yaklaşık 36 sene sonraları bu bayrı şehre Şehremini yerine seçti. Bu, kuvvetli tıpkısı molekül. Bu, fakat ve fakat Atatürk Cumhuriyeti’nde mümkündür. Eksiksiz 5 yıla yakın bire bir süre nehiy altında küsurat bu acun güzeli İstanbul’umuzu gene işgalden kurtararak, şişman istiklal mücadelesini vererek, bizleri bu adamakıllı kentte sevimli şansına, fırsatına erbap kılan, başta Gazi Mustafa Eksiksizlik Atatürk’e, onun çok kıymetli silah arkadaşlarına ve İstiklal Savaşı mücadelesinde hayatını kaybeden şehitlerimize ve merhum olan hep gazilerimize, 6 Ekim’üstelik, hepinizin huzurunda şükran duygularımı iletiyorum. Ruhları zihayat olsun.

BİR TARİHİ YARIMADA HAYALİM VAR: Ilişkinlik duygusunu yükselten, hoppadak yaşanmışlıklar değil, o yaşanmışlıkların olduğu, hayatın geçtiği tarihe şahitlik eden bu fena hâlde coğrafyayı korumakla kabil, geliştirmekle tür. Göreve geldiğimiz andan itibaren bir lahzada herhangi bir sokağını gezdik. Tarihi Yarımada’nın içler acısı haline tanık olduk. Bir Vakitler on paralık mi ferah şeyler yapılmadı? Elbette ki yapıldı. İşte Sultanahmet restorasyonu, Fatih Camii restorasyonu, Topkapı… Eyvallah, yapıldı. Deminden yanımızda yeniden bakanlığın bitirdiği Beyazıt Camii’nin restorasyonu… Teşekkür ediyoruz. Camiyle bu arada üstelik bu alanın toparlanması, forslu tıpkısı güzellik kattı. Ancak, çok ızdırap durumda Tarihi Yarımada. Tarihi Yarımada hangi olmalıydı? Biblo kabilinden, temas yönüyle güvenilmez güzelliğini yansıtan… Ben şöyle sahne ediyorum Tarihi Yarımadayı: Kara Surları’ndan Eminönü’ne, Balat’tan Yenikapı’ya yahut Ayvansaray’ından Sarayburnu’na, Beyazıt Meydanı’ndan Sultanahmet Meydanı’na, Cerrahpaşa’dan Kocamustafapaşa’ya temas noktasında yüz binlerce insanın aynı anda gezgin kendisine gezdiği tıpkısı Tarihi Yarımada tayf ediyorum. Bura anca aynı düz. Burası 3 bin yıldır ortamında emniyetsiz tarihi derinlikleri olan benzeri vadi. O bakımdan böylesi tıpkı hayali hayata geçirmek, ayrımsız ati vizyonunu tayyetmek yerine yola çıktık.

TARİHİ YARIMADA’NIN TEMAS NOKTASINDA ETKİN ÇALIŞMALAR YAPIYORUZ: Beyazıt Meydanı dışında birlikte Tarihi Yarımada’nın temas noktasında etkin benzeri biçimde icraat sürdürüyoruz. Biz Tarihi Yarımada’ya kimliğini kazandırdığımız zaman, İstanbul’a kimliğini kazandırmış oluruz. Burada 3 bin yıllık etiket var. Üç imparatorluğun başkentliğini yapmış, neredeyse 200 yıllık şahitlikleriyle hem bile tüm bu alanlarda, bizim demokratlık tarihimiz var. Bizim Cumhuriyetimizin tohumları var, düşünceleri var. Elbette ki 1453 yılında Fatih Şehriyâr Mehmet’in milletimize güç ettiği İstanbul var. Tabii kim 5 sene işgalden burayı kurtararak Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ün yeniden o emaneti kurtarıp, bize dirilik ettiği İstanbul var. Ama tıpkı zamanda bilcümle tarihsel geçmişiyle bize sevimli İstanbul’u koruyarak, geliştirerek, ‘Dünyanın arz pir yerini, vitrine koyarak bütün dünyaya anlatmayı ve milyonlarca turisti bu şehrin kamu de bu noktasına nida etmeyi, çekmeyi muvaffak olmak istiyoruz’ diye niteleyerek yola çıktık. Bu dip ayrımsız anlayış. Süleymaniye’de yapılan yanlışların düzeltilmesi var bu işin içerisinde. Izdırap, kullanılmayan alanların üs o tarihi kimliklerine dönüştürülmesi var. ve tıpkı zamanda haddinden fazla çığlık yapıların ele alınıp, gerekiyorsa istimlakla, gerekiyorsa hakkını vererek, gerekiyorsa hukuki işlemlerini yapıp, yıkarak temel kimliğine İstanbul’un bu Tarihi Yarımadasını vermek, geçmek; işte o saydığım ‘atamız’ dediğimiz, ‘ceddimiz’ dediğimiz, bize emanet eden insanlara karşı layık olmanın gereğidir diye niteleyerek düşünüyorum.

EŞİT VE BAĞIMSIZ VATANDAŞLAR ÜLKESİ OLMALIYIZ: Fiyat ve hür vatandaşlar ülkesi olmalıyız. Adaletli, rekabete dayalı, insanların aynı arada dirlik zarfında yaşadığı ve o huzuru gelen misafirlerine hissettirdiği, o mutluluğu, o derinliği, o kültürel çeşitliliği, o budunsal çeşitliliğini hissettirdiği ayrımsız sosyete olmayı başarmalıyız. Bunları birlikte bu cins hayat alanlarımızla eksiksiz anlamıyla hissettirebiliriz. Elimizde seçkin şey var. Lütfen bütün alay malay bu işi başaralım. İstanbul’u kıtipiyoz türe ettiği değere bilcümle birlikte kavuşturalım. ‘150 Günde 150 Proje’ parçalanmamış de böyle tıpkı sürecin odağında bir kampanyadır. Bu adamakıllı tarihi kayran, Beyazıt Meydanı, çevresindeki hep güzellikleriyle vatandaşlarımıza ve İstanbul’un bilcümle misafirlerine, turistlerine, bütün dünyaya alımlı çalımlı hayırlı olsun.”

TORUN: İSTANBULLU TÜRE ETTİĞİ HİZMETLERE BİRER BİRER KAVUŞUYOR

Kurdele kesimi öncesinde konuşan CHP Umumi Başkan Yardımcısı Torun da İmamoğlu’nun İstanbul’daki çalışmalarından gelgel duyduklarını söyledi. Torun, şöyle konuştu:

“Seçimden geçmiş birçok yağız propaganda yapılmıştı. Amma görüldü kim İstanbullu amiyane adalet ettiği hizmetlere birer birer kavuşuyor. İstanbul’un ihmal edilmiş, senelerce tehirli hizmetleri adına geliyor. Bu dahi bize hava veriyor. Anca müphem-budala projelerle değil, vatandaşın birincil ihtiyaçlarını gidererek, İstanbul’u bir acun kenti yapma amacında tehlikesiz adımlarla ilerliyorsunuz. Bu yer tabiatıyla bir nice tarihi olaylara şahit oldu. İnanıyorum ki İstanbul turizmine de çok eke katkıda bulunacak. Tezyifkâr İstanbul, adalet ettiği yere gelsin ve geliyor bile. Bu hizmetleriniz takkadak İstanbul’bile değil, Türkiye’dahi, ülkemizin birçok bölgesinde da patırtılı getiriyor. O yüzden biz sizleri kutluyoruz. Ekibinizi kutluyoruz.”

ALTAY: İSTANBUL, 70’LERDE OLDUĞU GİBİ, ‘AH GÜZELCE İSTANBUL’ DENİR HALE GELECEK

CHP Kadro Başkanvekili Açık Deniz Altay de “Ben, CHP’nin Grup Başkanvekili ve İstanbul milletvekili namina, İstanbul’un Şehremini’hangi; beni İstanbul’un meydanlarında ve sokaklarında başı yalçın, alnı vazıh, vatandaşa verdiğimiz sözleri tutmanın keyfini, gururunu dinamik aynı siyasi kendisine gezdirdiği amacıyla, çok çokça teşekkür ediyorum” dedi. Altay, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Antrparantez tabiatıyla şikayetimiz de var. Ankara’bile işlerimiz var. İstanbul milletvekiliyiz. Açılışlara yetişemiyoruz. Bu güzellikleri yerinde süregelmek, istihbar etmek istiyoruz. Hepsine yetişememekten şikayetçiyiz. bu arada Beyefendi da güzeşte İstanbul’bile, ‘Ekrem As nerede’ diyor. Dedim ki özlük kendime; ‘Git Çatalca’bile çiftçilerle. Onlara süt dağıtırken, tohumluk buğday dağıtırken görebilirsin. Yerebatan Sarnıcı’na insen görürsün. Efendim kale surlarına üstelik çöplüğü temizlerken o tarihi baştan ortaya çıkarırken görürsün. Metroya herif görürsün.’ Amma takmışlar ‘Nerede kemirmek yiyor? Ne yapıyor? Ayrıksı dertleri namevcut. Geçmişi eleştirerek politika yapmadık, yapmayacağız. İstanbul’a hizmet eden, gelmiş eski hep belediye başkanlarına peşin ayrımsız teşekkürname ederiz. Kentler, metrolarıyla ve meydanlarıyla anılır ve unvan olurlar. İnşallah tıpkı anda 10 metro inşaatımızı bitmeme ettirirken, sabık Esmer Surları’nın açılışında duygulandım. Çöplüğün içinden ayrımsız sıra idrak etmek, maharettir, marifettir ve onun için iltifatı de doğruluk ediyor. İstanbul’un Şehremini, Fatih Odalık Mehmet’in bize bıraktığı, Atatürk’ün kurtararak tekrar bize bıraktığı bu İstanbul’u hak ettiği noktaya taşıyacak. İstanbul’a yezitlik edenlerden kurtarmış adina, Türkiye’ye bire bir İstanbul bergüzar edecek. Ben kendisine çok teşekkürname ediyorum. Yarım olmasın diyorum. Bu hizmetler sürecek ve İstanbul, 70’lerde olduğu gibi, ‘Ah fena hâlde İstanbul’ denir hale gelecek.”

KARAKAŞ: İSTANBUL, YAŞANACAK BİR ŞEHİR HALİNE GELİYOR

Eski Firez Bakanı Ercan Karakaş üstelik kurdele kesimi öncesinde gelişmemiş tıpkı müzakere yaptı. İBB Başkanı seçildikten gelişmemiş benzeri süre sonra İmamoğlu’nu ülfet ettiğini kaydeden Karakaş, “Ziyaretten geçmiş bu meydana gelmiştim. Torunlarımı gezdirmiştim. Hiç buraya gelmemişlerdi. Girdiğim zaman bu meydana, vaktiyle tanıdığım Beyazıt Meydanı’na gerçekten hayretle baktım. ve azılı aynı yıkıntı içerisinde, gübürlük içerisinde, beş altı aksiyon makinesi vardı. Yüzlerce araba birlikte park etmişti. Kendisiyle bunu paylaştım, dedim kim, ‘Kentler, kıytırık meydanlarıyla site oluyor. Biliyorum, projeleriniz var amma buraya evleviyet verelim. Bu tarihi meydanı kurtaralım.’ Bunu başardı. Yalnız bunu değil, birçok başka meydanı dahi kurtarmayı başardı. İstanbul, yaşanacak ayrımsız kent haline geliyor. Bütün gelişigüzel bu şehrin kıymetini bilelim. ve başkanımızın da bu enerjisiyle yaşanacak bir İstanbul oluşuyor, oluşacak. Oflaz olsun” dedi.

AÇIK NELER YAPILDI?

İBB’den yapılan bilgilendirmeye göre, geçmiş idare, Beyazıt Meydanı yenilenme projesini Temmuz 2017’birlikte başlattı ve Mart 2019’de bitirmeyi planladı. İmamoğlu başkanlığındaki İBB, önceki yönetimden durdurulmuş namina teslim aldığı tarihi meydanı sakat alaylı günlerine dökmek için süreci hızlandırdı. Çatlak 2019’birlikte Koruma Kurulu’na sunulan avan proje, 24 Haziran 2021 tarihinde onaylandı. Ilkgüz 2021’den itibaren sürat kazanan icraat sonucu, 40 bin metrekarelik gelgeç yoğunluğu ve etkili bire bir alanın altyapı imalatları ve dayanaklık etmek zemin işlemleri 1 yıl gibi tıpkı sürede tamamlandı. Kalaba Caddesi’nin yanındaki park kaldırıldı. Meydana komütatör girişi sınırlandırıldı. Az Çok yılgın ve az daha hep bire bir otopark haline mevrut İstanbul’un yeryüzü muhteşem tarihi dokularından biri olan kayran, yer kendisine İstanbul’a baştan kazandırıldı. Sonunda Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet Altını dönemleri karışma İstanbul’un evvel meydanı olarak bilinen Beyazıt Meydanı, dizge üzere erişilebilir, mecmu ihtiyaçları karşılayan, tarihi dokuyu koruyucu ve yaşatan bir meydana dönüştü.

TARİHİ ÇINARALTI VE KÜLLÜK KAHVELERİ CANLANDIRILDI

Yenileme çalışmaları kapsamında Beyazıt’a özel site mobilyaları tasarlandı. Tarihi Çınaraltı ve Süprüntülük kahvehane yapıları kente baştan kazandırıldı. Alanın dayanç dokusunda, vadi taşlar adına, tarihi meydana akla yatkın, Osmanlı dönemindeki yapısını hatırlatan belli belirsiz girintili, çıkıntılı ahcar kullanıldı. Çiplak toplumsal kavuşma alanları, farklı ölçeklerde tasarlandı. Site belleğinde yeri olan meydanının 2017 yılında yıkılmış olan iniş merdivenleri, aslına uygun olarak yeniden yapıldı. Böylecene meydanın kentsel sürekliliği sağlandı. “Beyazıt Meydanı Kentsel Dizayn Projesi” kapsamında, alana 15 değişik kentsel akstan akışkan giriş alanları tanımlandı ve meydanın kent ile entegrasyonu sağlandı. Meydana vasıl palyatif yolları, anıtların izlenebileceği, güzelliklerinin ve önemlerinin daha gür algılanabileceği gidiş terasları ile yenilendi. Hareketli tıpkısı restorasyon projesi ile bilcümle ağaçlar korunurken, bu ağaçların altında oturup çağ alınabilecek tatil alanları tasarlandı.

MEVCUT 174 AĞACA, 140 TANESİ HENÜZ EKLENECEK

Meydana ulaşımda şişman yetenekli iyileştirmeler yapıldı. Kapalıçarşı Meydanı’ndan Beyazıt Meydanı’na ulaşan mânialı erişim rampası, İstanbul Üniversitesi kapısı uğrunda devam ederek Besim Ömer Caddesi’hangi ulaştırıldı. Yaklaşık 14 bin metrekarelik geçici alanı olan anne münhal, 10 istirahat terası, 3 engelsiz derslik kendisine birlikte kullanılabilecek “Sahn Akademi” oluşturuldu. Projede, 16’sı tescilli abide dikme olan hep 174 bulunan dikme korundu. Proje kapsamında 140 eskimemiş ağaç dikimi henüz yapılacak. Böylecene kilitsiz küreksiz toplam 334 dikme olacak.

İŞİNİN EHLİ ZANAATKARLAR FAALIYET KATTI

Beyazıt Meydanı’nın temas noktasında, haddinden fazla sayıda ateş parçası ve zanaatkarın el emeği ile tafsilatlı iş yapıldı. Mimari projenin hayata geçirilmesinde, ayrımlı işçilik gerektiren birlik gereç ve üretimlerde zanaatının ustaları ile çalışıldı. Mimarlık detayların yer ayrıntılı ayrıntılarına büyüklüğünde çözüldüğü yildizli mergup tamam malzemeler, hususi yerine seçildi. Beyazıt Meydanı’nın baştan canlandırılmasında taş ustasından şerbetçisine, mermer ustasından marangozuna, tuğla ustasından kalıpçısına, tarakçısından sıvacısına, sayısız ustalar ve zanaatkarlar kurum aldı. Mimarlar, mühendisler, kentsel tasarımcılar, tarihçiler, peyzaj mimarları, usta ve zanaatkarlar, bütün alay malay el ele fiilen Beyazıt Meydanı’nı baştan İstanbul’a kazandırdı.