Tarihi ayakta tutan ahcar bin yıldır üretilmeye devam ediyor
NEVŞEHİR UNESCO’nun Dünya Mirası listesine giren Kapadokya Bölgesindeki dağlardan çıkartılan ahcar, bin yıldır birçok yapıyı süslemeye devam ediyor.
Nevşehir’in Avanos başta kalkışmak için dolay genelinde kâh elem eteklerinde ismini yöreden düz Nevşehir Zerrin taşı çıkarılmaktadır. Nevşehir’de teferruatlı süredir taş ocağı işletmeciliği yapan Ahmet Bölübaşı yaptığı açıklamada; “Avanos’bile kâin taş ocağından çıkartılan taşları fabrikada işliyoruz. Hele minare taşı, hanuman taşı, dekoratif taş namına yapıyoruz. İsrail’e, İngiltere ve Fransa’ya gönderdik. Katıldığımız fuarlar sayesinde bir nice ülkeye gönderiyoruz. Yurtiçinde birlikte İstanbul ve İzmir başta almak için kenar kesimlerine daha çok gönderiyoruz” dedi. Nevşehir taşının villa yapımında birlikte kullanıldığını söyleyen Bölükbaşı; “Taştan yapılan bu evler, gitgide taş han oluyor. Bu taşlar antrparantez içki alıyor, hırsız giremiyor. Taşlardaki esneme sebebiyle de depreme dayanabilen. Ocaktan çıktığı anda ferah olan taş çekicilik ve güneşi görünce zamanla serleşiyor” şeklinde konuştu. Taşın geçmişinin bin yılı aştığını belirten Bölükbaşı; “777 yıllık Saruhan’üstelik bu taştan yapılmıştır. Bölgemizde birçok tarihi yapıda birlikte bu taşı yolmak mümkündür” ifadelerini kullandı.
Taşlar; ocaktan çıkarıldığında sıkıntısız olan bu taş cinsi havayla angajman ettikçe sarımtırak renge dönüşür, sertleşir ve dayanıklı bire bir materyal haline sağlık. Ocaktan çıkarıldığında işlenmesi yalın kat olduğundan binaların yöre yüzeylerinde tarz verilerek çok kullanılmıştır. 19’uncu yüzyıl Nevşehir evleri, yamaçlara evet kayaların oyulması aracılığıyla evet bile kesme taştan düz yazı edilmişlerdir. Bölgenin biricik mimari malzemesi olan taş, demincek Dünyanın ciharıyek tarafında aranan benzeri bina malzemesi kendisine kullanılıyor. Türkler Rum’evet geldiklerinde beledi düzene geçerken, Bizans ve Romalıların taşı yapı malzemesi kendisine kullandıklarını gördüler. Bu dönemden itibaren de, özellikle Rum Selçukluları ilkin başlamak üzere taş işçiliği ve mimarisinde, hele birlikte dini mimaride misilsiz güzellikte eserler ortaya çıkarttı. Tarihi İpek Yolu üzerinde kervansaraylar, hanlar, hamamlar yaptılar. Taş binaların yapımında sıkça mergup bire bir malzeme olan ‘Doğal Sarıtaş’ taşı Nevşehir yöresinden çıkarılan volkanik ve andazit özellikleri haiz ve ismini yöresinden düz zerrin yada pembemtırak renkli benzeri taş cinsidir. Nevşehir yöresinde bozuk binalarda, camilerde, hanlarda bu taş cinsi çok kullanılmıştır. Nevşehir taşının işlenmesi ve yapıya uygun ağıl getirilmesi kolaydır. Basit yontulur ve etraflı ömürlü sağlam bir taştır. Nevşehir Taşı çıkarılması ve işlenmesi bayağı aynı taş olduğundan sakat taş yapıların restorasyon işlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca 2000 C’ye büyüklüğünde dayanabilen olduğundan faziletli ısılı fırın yapımında tercih edilir. Dayanıklılığı, hamal gücünün oluşu ve Rum birlikte eli nimetli miktarda bulunması taşın yapılarda kullanılmasını sağlamıştır.
