İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Türkiye’de kadınlara seçilmiş ve seçilme hakkı tanınmasının 88. sene dönümünde, “Elan adaletli tıpkısı dirim sürmek amacıyla toplumdaki kadın izini büyütmek zorundayız. Kadınların iz bırakamadığı ayrımsız toplumda daima yarımız. Hayallerimiz yarım. Adaletimiz yarım. Üretimimiz ve geleceğimiz az. İşte bu yüzden kadınlara gölge etmekten vazgeçmek ve önlerine çıkardığımız cemi engelleri derhal yok etmek zorundayız” dedi.
İzmir Büyükşehir Şehremini Bronz Soyer, Türkiye’üstelik kadınlara seçilmiş ve seçilme hakkı tanınmasının 88. yıl dönümüyle zımnında Tarihi Havagazı Fabrikası Firez Merkezi’nde zaman eş milletvekilleri, şehremaneti başkanları, divan üyeleri, sivil topluluk kuruluşu temsilcileri ve muhtarlarla benzeri araya geldi. Programın peşi sıra Komutan Soyer, kadınlarla birlikte Lozan Meydanı’ndan Cumhuriyet Altını Meydanı’na, üstünde “88 yıldır Cumhuriyet’imiz kadınlarla güçleniyor” kayıtlı pankartla yürüdü. Kadınlar “Türe, hususiyet, türe” sloganı attı. Yürüyüşten sonra Atatürk Anıtı’na çelenk sunuldu.
Etkinliklere, İzmir Büyükşehir Belediye Reisi Bronz Soyer’in eşi ve İzmir Köy Koop Başkanı Neptün Soyer, İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu Başkanı ve İzmir Şehir Konseyi Başkanı Nilay Kökkılınç, Karaburun Şehremini İlkay Girgin Erdoğan, Han Şehremini Abdül Bahadır, esbak Han Belediyesi Başkanı Duyma Pekdaş, önceki Urla Belediyesi Başkanı Sibel Uyar, eski Karşıyaka Belediyesi Başkanı Çiy Tabak, esbak Turfa Belediye Reisi Nurgül Uçar dahi katıldı.
“SESLERİNİ CÜMLE DÜNYAYA DUYURDU”
Komutan Tunç Soyer, Türkiye’dahi kadınların seçilmiş ve seçilme hakkını elde etmesinin erkeklerin bir lütfu değil, çok detaylı benzeri mücadelenin sonucu olduğunu söyledi. Kadınların Osmanlı döneminde başlayan doğruluk mücadelesinin Cumhuriyet’e kadar devam ettiğini rapor eden Komutan Soyer, “Kadınlar, o dönemlerde haklarına kavuşabilmek için dergiler çıkardı, mitingler düzenledi ve seslerini kamu dünyaya duyurdu. Bu örgütlü savaşım sonucunda kadınlar, güzel ve seçilme hakkını geçmiş adına 3 Nisan 1930’üstelik uray seçimlerinde, peşi sıra 1933’te muhtarlık seçimlerinde ve en üst 5 Antrakt 1934’teki saylav seçimlerinde kazandı” dedi.
KADIN TEMSİLİNE DİKKAT ÇEKTİ
O dönemin koşulları içerisinde Türkiye’deki kadınların siyasal haklarını kazanmasının haddinden fazla balaban benzeri hamle olduğunu vurgulayan Başbuğ Soyer, şunları söyledi:
“Bu haklar; Fransa, İtalya, Belçika kabilinden güçlü haddinden fazla Avrupa ülkesinden daha er elde edilmişti. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kadınların bu mücadelesine verdiği bindi ve Cumhuriyet devrimleri, hiç bittabi bu sürece çok şişman ivme verdi. Bugün, aradan geçen 88 yıla rağmen Meclis’imizdeki eş temsili oranı eyvah ki vakit kaybetmeden 17,4. Bu kıyasla acun ülkeleri arasında 130. sırada yer alıyoruz. Dahası, ülkemizdeki 50 bin 285 muhtardan çabucak bin 120’si kadın. Yaşanan bu genişlik, kadınların yönetim kadrolarındaki varlığının müzekker politika marifetiyle halen daha bir ocumak kaynağı kendisine görüldüğünün küşade kanıtı.”
“KADINLARIN MÜCADELESİ SÜRÜYOR”
Kadın mücadelesinin sürdüğüne bile değinen Komutan Soyer, şöyle konuştu:
“Nezihe Muhiddin, Halide Edip Adıvar ve burada adını anamadığımız dayanabilen çokça kadının başlattığı uğraş zaman halen elan sürüyor ve biz, yekpare varlığımızla bu mücadelenin yanındayız. Zira kadınların yaşamı düzeltme sanatı namına tarif ettiğim siyasetteki varlığı, mebzul tıpkı ati mensur etmenin yegane yolu. Bugün dünya iklim krizini yaşıyorsa bana bakarak bunun temel nedeni, tutumlu kademesindeki kadınların eksikliği. Türkiye’üstelik iktisadi kriz varsa, us toprak kayması varsa, adaletsizlik ve takat varsa bunun bile temelinde, az daha hoppadak erkeklerin yönettiği tıpkısı ülkede yaşamamız yatıyor. Daha adil bire bir hayat beklemek üzere toplumdaki kadın izini izam etmek zorundayız. Yoksa az kalırız, filhakika üstelik yarımız. Kadınların bulaşık bırakamadığı benzeri toplumda baştan sona yarımız. Hayallerimiz eksik. Adaletimiz fire. Üretimimiz ve geleceğimiz fire. İşte bu yüzden kadınlara hayalet etmekten nükûl etmek ve önlerine çıkardığımız eksiksiz engelleri derhal almak zorundayız. Bu adımı sadece kadınların eşitlik hakkını korumak üzere değil, bu ülkede ve dünyadaki varlığımız için, hepimiz amacıyla kovmak mecburiyetindeyiz. Ümitli, adaletli ve hür bire bir acun amacıyla kadınların bu mağrur mücadelesinin sonuna kadar yanındayız. Bir burada, bu açıkça olduğu üzere.”
“KADIN-EŞ BİRLİKTE UĞRAŞMAK DURUMUNDAYIZ”
İzmir Şehir Konseyi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Toplumsal Cinslik Eşitliği Komisyonu Başkanı Nilay Kökkılınç de “1934 yılında parlamentoya 18 milletvekili girmişti. O tarihlerde değer temsilde dünyada kat sayı gösterilen benzeri ülkeyken zaman ne yazık ki haddinden fazla gerilerdeyiz. Bu tablonun değişmesi gerekiyor. Bu yoldaki uğraş, hoppadak kadınların mücadelesi değil, avrat-erkek alay malay elle ele mücadele etmek durumundayız” dedi.
Parlamentodaki 600 milletvekilinden vakit kaybetmeden 101’inin kadın olduğunu belirten Kökkılınç, “Yerli meclislerimizde birlikte maatteessüf bu konuda okumuş ayrımsız levha yok. Iz odalarına bakıldığında boyut değişmiyor. Yani karar organlarında kadınlar, hangi yazık kim olması gerektiği yerde değil” diye konuştu.
Eğlek Altıntaş Muhtar Selda Arslan da güzel benzeri kadın yerine alanda bulunduğunu ve bunun gururunu yaşadığını belirterek, “Bunu üstelik Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e borçluyuz. Kendisini saygı ve minnetle anıyorum” dedi.
