Narıyla angın Kavgacı köyünde hasat bitti, nar ekşisi yapımı başladı
İZMİR İzmir Aliağa’nın narı ile adlı tarihi mahallesi Çıtak’ta, bu yıl nar hasadının ardından nar ekşisi üretimi başladı. Kavgacı Mahallesi’nde yetişen narlar tadıyla dillere uzunluk olurken, karı kadınlarının hem sofralara ezgi eklemek hem üstelik sülale bütçesine destek üzere gelişigüzel yıl şita öncesi yaptığı nar ekşisinin stabil üretim süreci başladı. Kavgacı Mahallesi kadınlarının bin tıpkısı emekle ürettiği nar ekşisinin sofralara uzanan yolculuğu, birçok tekaüt süreci içeriyor.
Kavgacı Mahallesi’nin avlularında şimdilerde canlı aynı mesai var. Her evin avlusunda komşuların benzeri araya gelerek geleneksel yöntemlerle yaptıkları nar ekşisi üretimi balaban bent görüyor. Bahçelerde hasatla toplanan narlardan nar ekşisi yapımı dakikasında sürüyor. 100 yılı aşkın süredir bitmeme eden nar ekşisi geleneği, imece usulü ile komşular eliyle bilcümle birlikte çizin çizin yapıyor. Kaba Mahallesi’nde nar yetiştiriciliğinin ve nar ekşisi yapımının çok çarkıt yıllara dayandığını belirten Kavgacı Muhtar Üstün Mütebessim, mahallede anadan görme istihsal yöntemlerini koruduklarını belirtiyor.
Zahmetli süreçten geçiyor
Yemek ve salatalara zevk beslemek amacıyla sofraların vazgeçilmez aroması haline gelen nar ekşisi, geleneksel yöntemlerle hazırlanıyor ve balaban bent görüyor. Bölgede ekim ayında olgunlaşmaya başlayan narlar geçmiş bahçelerden toplanıyor. Dalından tek bir tane topladıkları narları ikiye bölen kadınlar, elan sonra sopalarla vurarak nar tanelerini kabuğundan ayıklıyor. Çuvalların içerisine konulan nar tanelerinin gagalamak yoluyla suyu çıkartılıyor. Ezerek çıkarılan nar suyu koyulaşana kadar kazanlarda odun ateşinde kaynatılıyor. Yaklaşık 10-15 kilo nardan 1 kilo elde edilebilen nar ekşisi, soğutularak tüketime ve satışa amade arkaç getiriliyor. Namünasip narların tanelenip suyu sıkıldıktan bilahare kaynatılması ile elde edilen nar ekşisi, üreticinin yüzünü güldürürken tüketenin de ağzını tatlandırıp vücuduna hak veriyor.
“Geniş kitlelere duyulmak istiyoruz”
Mahalle sakinlerinden Mehmet Girgin, “Doğma büyüme bu köylüyüm. Nar ekşisi zamanı geldi. 15-20 aktarılma tehlikeli bir uğraş içindeyiz. Bu narlar tamamen doğal. Nar ekşilerini de Aliağa’bile gabi yetiştirici pazarlarında, cumartesi düşüncesiz pazarında satıyoruz. Doğal olduğu, uzvi olduğu üzere elhak ayrımsız yıl alanlar önümüzdeki yıl tıpkı elan istiyor” dedi. Çıtak Mahallesi Muhtarı Yüksek Güleç, Çıtak’ın narıyla angın olduğunu rapor ederek “Köyümüzde yapılan bu nar ekşisi anlayışsız pazarlarında satışa sunuluyor. Köyümüzün nar ve nar ekşisiyle anılmış olduğu zaten biliyor. Nar ekşimizi elan geniş kitlelere aksettirmek üzere şişeleme, tescilleme, markalaşma yapıyoruz. Bunun için belediyemizle, kaza tarım müdürlüğümüzle birlikte çalışıyoruz. İnşallah bu domuzuna nar ekşisini, mekân illere ve Türkiye geneline satacağız.” diye niteleyerek konuştu.
“Has nar suyu”
Nar ekşisi eden karye kadınlarından Fatma Ballı de ürettikleri nar ekşisi için “Glikozlu değil, başmaklık nar suyu” ifadelerini kullandı. Ballı, “66 yaşındayım. Dünyaya geldik geleli böyle bu işlerin içindeyiz. İmece usulü ile çalışıyoruz. Bizim narlar ana nardır. Telkih narı birlikte değildir” sözlerine kayran verdi. Fatma Şanslı, nar hasadının verimine göre nar ekşisi yapımının süresinin değiştiğini belirtti. Nar ekşisi yapılan habbe sahibi Zülfiye Girgin ise komşularına teşekkür ederek “Nar sırası bugün bende. Bugün benim işim görülüyor. Geceleyin yarısına büyüklüğünde çalışacağız diye konuştu.
