Sayıştay’ın Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nde (TDİ) yaptığı tespite bakarak; Giresun, Rize ve Hopa limanlarını işleten şirketler, sağlık payını yemek amacıyla kurduğu taşeron şirketler üzerinden TDİ’yi 90 milyon 383 bin teklik zarara uğrattı. Sayıştay’ın bu tespitini nâkil CHP İzmir Milletvekili Atilla Sertel, “2015 yılından bu yana devam eden bu yöntemle TDİ’ye gitmesi gereken 90 milyondan fazla mal iç edilmiş” dedi.

Sayıştay’ın TDİ’de 2021 yılında yaptığı denetime ilgilendiren raporda; Giresun, Rize ve Hopa limanlarını işleten şirketlerin TDİ’yi 90 milyon 383 bin liralık zarara uğrattığı ortaya çıktı.

CHP İzmir Milletvekili Atilla Sertel, konuya ilişik bugün yaptığı açıklamada, “Karadeniz’deki bu limanları devralan şirketlerin, TDİ’ye ödeyecekleri gelir payını ödememek için gine ayrımsız isimler üstüne taşeron şeriklik kurduğu bu, şekilde kurumu Giresun Limanı’nda 1 milyon 107 bin dolar (20 milyon 745 bin TL), Hopa Limanı’nda 1 milyon 642 bin dolar (30 milyon 771 bin TL), Rize Limanı’nda 2 milyon 74 bin dolar (38 milyon 866 bin TL) kalkışmak için 4 milyon 823 bin dolar, bugünkü kurla 90 milyon 383 bin TL zarara uğrattığı ortaya daha çok. Sayıştay sevgili konusu olan paraların faiziyle birlikte geri alınmasını isterken TDİ tarafından bu limanların yönetimlerine atanan isimlerin ise görevini yapmadığına bel etti” diyerek konuştu.

“HİÇBİRİ DENİZCİ DEĞİL”

Sözleşmeye bakarak özelleştirilen limanlardan elde edilen gelirlerin belli tıpkısı kısmının TDİ’ye aktarılması gerektiğini hatırlatan Sertel, limanları devralan şirketlerin bu paraları yemek üzere taşeron müşareket kurduğunu ve efdal düzgün faturaları bu şirketler üzerinden kestiğini söyledi. Sertel, sözlerine şöyle bitmeme etti:

“Sayıştay raporlarına yansıyan tespitlere göre; işletici şirketler vasıtasıyla elde edilen birincil canlılık gelirleri ile icar gelirlerinin yüzde 25’inin, cümbüş dışı gelirlerin ise yüzdelik 2’sinin TDİ’ye aktarılması gerekiyor. Giresun, Rize, Hopa ve Sinop limanlarını işleten şirketler, bu sağlık payını yemek için taşeron müşareket kurmuşlar. Zımnında liman hizmetleri karşılığında alınan bedeller anne şirkete değil taşeron şirkete faturalandırılmış. Anne şirketin gelirleri ise oldukça düşük gösterilmiş. 2015 yılından bu yana devam eden bu yöntemle TDİ’ye gitmesi gereken 90 milyondan çok dünyalık bağırsak edilmiş. TDİ’yi temsilen limanların yönetimine atanan esame ise bu vurgunu seyretmekle yetinmiş. AKP iktidarı yoluyla atanan ve hayatlarında denizcilikle tek ilgileri sıfır bu umumi heyet üyelerini görevlerini yapmaya davet ediyorum.”

“USULSÜZLÜK VAR”

Raporda, Giresunport Liman İşletmeciliği SAVUŞMAK eliyle işletilen ve yönetiminde TDİ’yi temsilen Hazne ve Maliye Bakanlığı’nda Genel Müdür Yardımcısı Vekili kendisine fariza özne Uca Mercan Balığı Aydın’ın bulunduğu Giresun Limanı ile ilgilendiren şu bilgilere vadi verildi:

“2019 yılında liman hizmetlerini yürüteç söz konusu taşeron ortaklık vasıtasıyla sefine ve gemi mümessillerine hep 11 milyon 878 bin 306 TL fatura kesildiği, ancak anne işletici durumdaki bu şirket vasıtasıyla taşeron şirkete kesilen faturanın 1 milyon 763 bin 863 TL olduğu, işletici müşareket yoluyla bu hacim üzerinden TDİ payının hesaplandığı, dolayısıyla yöntemsiz namına döviz bazında toplam 445 bin 897 ÇAKER doları tutarındaki TDİ payının kusurlu hesaplandığının ortaya çıktığı belirtilmiştir. Giresun Limanı’ndaki 2020 yılı TDİ payları ile ilgilendiren olarak hazırlanan 8 Mart 2022 günlü raporda de yeniden tıpkısı icraat sonucu yolsuz yöntemsiz namına toplanmış 661 bin 611 KÖLE doları tutarındaki TDİ payının az tahakkuk ettirildiği tespitinde bulunulmuştur. İşletici şirketin bu konuda birlikte itirazda bulunması ve yapılan işlemlerin sözleşmeye ve hukuka akla yatkın olduğunu bildirme etmesi konusunda TDİ marifetiyle söz konusu ortaklık aleyhine tahkim davası açılmıştır. Sorun bitmeme etmektedir.”

“RİZE KABUL ETTİ, PARAYI GERİ ÖDEDİ”

Park Denizcilik tarafından işletilen Hopa Limanı’nda bile ayrımsız yöntemle milyonlarca lira kötülük oluşturulduğu tamlanan Sayıştay raporunda, yönetiminde bozuk AKP İzmir Mebus Soylu Kalkan’ın üstelik bulunduğu Hopa Limanı’yla ilişik şunlar açıklandı:

“2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait kendisine, liman hizmetlerini yürüten bahis konusu taşeron şirketler yoluyla gemi ve sefine mümessillerine liman hizmetleri tarifesi üzerinden hizmet verilirken esas liman işleticisi şirketin ise bu şirketlere elan bağan bedeller üzerinden fatura kestiği, zımnında liman gelirlerinin mehabetli tıpkı kısmının anne şirketin mali bilançolarına yansıtılmadığı, bu şekilde TDİ paylarının yarım hesaplanmasına kat açıldığı, bahis konusu dönemlere ilgili kendisine döviz bazında hep 1 milyon 400 bin 317 ÇAKER doları tutarında TDİ alacağının doğduğu belirtilmiştir. Hopa Limanı ile ilgili 2020 yılı raporunda ise gene bir taşeron firmalardan biri marifetiyle ölçülü işler sonucu mecmu 242 bin 196 KÖLE doları tutarında TDİ payının sakim hesaplandığı tespiti yapılmıştır.”

Raporda, TDİ yetkilileri marifetiyle Hopa Limanı işleticisi Park Denizcilik ile yapılan görüşmeler sonucu, 2015-2019 yıllarında TDİ’ye natamam ödenen payların mecmu 696 bin 683 dolar kendisine kesinleştirildiği ve bu paranın TDİ’ye sonraları ödendiği belirtildi.

“YÖNETİMİNDE VEKIL YARDIMCISI VAR”

Yönetiminde TDİ’yi temsilen AKP’li Bağcılar Belediyesi 1. Başkanvekili Grup Yönetim Kurulu üyesi Sibel Betül Birer’in bulunduğu Riport Rize Limanı’nda dahi ayrımsız uygulamanın yapıldığı tabir edilen raporda, Rize Limanı’yla ilişkin şu bilgilere saha verildi:

“Rize Limanı’nda de ayrımsız uygulamanın söz konusu olduğu, asıl işletici şirketin benzeri taşeron şirketle hizmet sözleşmesi imzaladığı, seçme iki şirketin hile kurullarında temsile mezun ayrımsız can ve hissedarlardan isimlerin bulunduğu, nedeniyle şirketlerin birbirleriyle angajmanlı olduklarının değerlendirildiği, liman sınırları içerisinde yapılan imla/tahliye hizmetlerine ait faturaların aktüel Rize Liman tarifesi ile karşılaştırılmasında asıl işletici müşareket vasıtasıyla dolar/titrem bazındaki tarifenin haddinden fazla altında küsurat tutarlar üzerinden taşeron şirkete fatura kesildiği, dolayısıyla liman gelirlerinin yüce tıpkı kısmının anne işletici şirketin finansal bilançolarına yansıtılmadığı, bu yöntemle TDİ paylarının sakim hesaplanmasına sefer açıldığı hususlarına raporlarda düzlük verilmiştir. bahis konusu raporlarda; 2015-2016-2017-2018 ve 2019 yıllarına ilişkin adına toplanmış 1milyon 878 bin 497 ÇAKER doları, 2020 yılına ilişkin yerine 195 bin 892 KUL doları tutarında natamam TDİ payı hesaplandığı tespiti yapılmıştır.”

YÖNETİMDEKİ İSİMLERE ELEŞTİRİ

Raporda, Hopa Limanı işleticisi şirketin nakıs TDİ paylarını faiziyle alay malay ödediği, ancak Giresun ve Rize limanları işleticisi şirketlerin yapılan girişimlere karşın bu kapsamda ortaya sâdır borçlarını ödemedikleri vurgulanırken “İşletici şirketlerin dalavere kurullarında, antlaşma sözleşmeleri gereği TDİ’yi temsilen birer umumi heyet üyesi bulunmaktadır. Nedeniyle işletici şirketlerin hile kurullarında alınan kararların antlaşma sözleşmelerine akıllıca olup olmadığı, bu kararların TDİ aleyhine sonuçlara misil açıp açmayacağı hususunun TDİ temsilcisi üyeler aracılığıyla birlikte gözetilmesi önem bildirme etmektedir” denildi.