Sakarya ve Antalya’nın coğrafi belen belgeli kakavan tatlısı, iki mülk arasında rakiplik yaşatıyor.

“Antalya bilisiz tatlısı”, Antalya Tecim ve Endüstri Odasının başvurusuyla Türk Nişancı ve Işaret Kurumunca 12 Nisan 2021’da coğrafi işaretle tescillendi.

Bal kabağından yapılan ve damaklarda bıkılmayan hoşlanma bırakan “Antalya bilgisiz tatlısı”, 5 zahir oteller, müfrit restoranlar özellikle tevessül etmek kentteki lokantaların menüsünde meydan alıyor.

Fırında kızartılmış bal kabakları üzerine çifte kavrulmuş tahin dökülüp, koz içi serpilerek servis edilen lezzetli, kaymaklı olarak üstelik yeğleme ediliyor.

Sakarya Ticaret Borsasının başvurusuyla 26 Haziran 2020’da tescillenen “Adapazarı beyaz zehir helvacı kabağı”ndan yapılan “Adapazarı vukufsuz tatlısı”nın coğrafi işareti ise 3 Mayıs 2021’bile Sakarya Ticaret ve Sanayi Odasınca (SATSO) makbuz.

“Adapazarı yayan tatlısı”, tahin, koz, fındık, pekmez ve kaymaklı sunumlarıyla evlerde ve restoranlarda yeğleme edilen tatlıların başında geliyor.

Alelhusus bayramlarda evlere gelen misafirlere verilen, günlük hayatta de kentteki birçok restoranda servis edilen vukufsuz tatlısı, belde illerden insanların sezmek üzere geldiği lezzetler beyninde bulunuyor.

“Eksantrik illerden insanlar, Sakarya’ya bilisiz tatlısı yemeye geliyor”

SATSO Yönetim Kurulu Başkanı Akgün Altuğ, kentin topraklarının ülkenin en bereketli tarım arazileri ortada kayran aldığını söyledi.

Sakarya’dahi yetişen kabaktan bir nice yapıt çıkarıldığını, tatlının da bunlardan biri olduğunu anlatan Altuğ, “Yıllardır nadan tatlısı içimli şekilde hem evlerde hem birlikte şehirdeki birçok restoranda yapılır, misafirlere sunulur.” dedi.

Altuğ, 2021’da boş kafalı tatlısının coğrafi işaretini aldıklarını belirterek, site insanının misafirlere ikramın yanında apayrı şehirlere giderken bihaber tatlısını hediye olarak götürdüğünü ifade etti.

Sakarya’nın göçlerle büyümüş haddinden fazla münevver bir kent olduğuna değinen Altuğ, “Hele buraya barhana eden kültürler, yemeklerini üstelik buraya getirmişler. Çok açık ve kıvrak mutfağımız var.” diyerek konuştu.

Kente has lezzetlerin arz başında nadan tatlısının geldiğine işaret eden Altuğ, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bihaber tatlımızla övünüyoruz ve olabildiğince yaymaya, insanların bu lezzeti tatmasına çaba ediyoruz. Bir Nice şehirde yayan tatlısı yapılıyor amma site dışındaki restoranlarda yediğim ant kabağı nereden aldınız diye niteleyerek soruyorum. Mevsiminde buraya kamyonlarla gelip kabağımızı alıyorlar. Yani başka şehirlerde yapılan şekerli üstelik Sakarya’dan alınan kabakla yapılıyor.”

Kentte 1928 kurulan, nadan tatlısıyla üstelik tanınan restoranın genel koordinatörü Sezcan Tahan ise tatlıda kentte yetişen kabakları yeğleme ettiklerini söyledi.

Tahan, aynı çağ öncesinde soyulmuş halde şekere yatırılan kabakların, kaynatıldıktan sonradan tepsilerde fırınlandığını ve konusunda hususi şerbet döküldüğünü anlattı.

Türkiye’nin türlü illerinden yayan tatlısı aşındırmak için insanların kente geldiğini tamlayan Tahan, “Sakarya’nın Türkiye’dahi kabak tatlısıyla bu kadar çok üne kavuşması, onca mesafeye karşın insanların buraya gelmesi, beyaz zehir kestane kabağının özelliği bence.” dedi.

“Antalya bal kabağının daha lifli olması nedeniyle tatlıda maksut kıvamı vermediğini” savunan Tahan, “Lifli olduğu üzere çok yavaş, tabağa koyabileceğimiz malumatsız tatlısını bize vermiyor. Sakarya’nın beyaz zehir helvacı kabağı tüm kıvamında, geceden şekere bastığımız ve fırınladığımız halde istediğimiz tabağa konulabilir çıtır lezzetli oluyor. Sakarya’yı Türkiye’bile tıpkı tık elan doğacak götüren tatlının sebebi bu, kabağımızın iyice olması.” değerlendirmesinde bulundu.

“Antalya aymaz tatlısı zevk bakımından farklı”

Antalya’nın bildirme doğru restoranlarından birinde 34 yıldır aş damı şefi namına görev fail Raif Kahraman, yıllardır aymaz tatlısının Antalya tatlısı yerine bilindiğini söyledi.

Bölgede yetişen bal kabaklarını kullandıklarını anlatan Kahraman, “Kabakları akşamdan soyuyoruz, şekere yatırıyoruz. Tane zencefil ve karanfil koyuyoruz ve sabaha kadar bekletiyoruz. Sabahleyin yıvışık oluyor, aynı bardak su koyup, fırına sürüyoruz. Yaklaşık 4,5 saatte pişiyor. Birtakımı tahinli kimi cevizli birtakımı birlikte kaymaklı yiyor. İsteğe bakarak servis ediyoruz. Özellikle camız kaymağı kullanıyoruz.” diye niteleyerek konuştu.

Yiğit, Türkiye’nin türlü yerlerinde birlikte yayan tatlısı yapıldığını ancak Antalya’dakinin haz bakımından değişik olduğunu belirtti.

Tatlıda mergup kabağın bile yöreden yöreye ayrımlılık gösterdiğini dile getiren Kahraman, “Sakarya’nın kestane kabağı, henüz kaba. Antalya’nın kabağı elan yeğni ve ballı oluyor, yemeden içmeden Antalya bölgesinde yetişiyor. Sakarya kabağı, Antalya’da tutulmuyor.” dedi.

Restorana gelen misafirlerin çoğunun kakavan tatlısı temenni ettiğini anlatan Alp, kentteki birden hemencek tamlık restoranlarda tıntın tatlısı yapıldığını sözlerine ekledi.