Türkiye’nin yerli otomobil macerasını başlatan “Devrim”mağara 4,5 yıldır Eskişehir’üstelik sergilendiği müze, 470 bin ziyaretçiye kapısını açtı.
Türk mühendislerin ilk yerli otomobil serüveni, sakat adı Eskişehir Demiryolu Fabrikaları olan Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi’nde (TÜRASAŞ) başladı.
Bu fabrikada 1961’de Cumhur Reisi Cemal Gürsel’in talimatıyla yaklaşık 200 mühendis ve işçi tarafından “Yağız”, “Parafin”, “Mavi Boncuk” ve “Gecekondu” isimleriyle 4 araba üretildi.
Ankara’evet götürülen ve adı “Kıvrılma” namına değiştirilen araçlardan biri, 29 Teşrinievvel 1961’de Cumhuriyet Altını Bayramı törenlerinde Cumhurbaşkanı Gürsel aracılığıyla test üzere kullanıldı. Bu sırada benzini biten Bükülme, daha sonradan trenle Eskişehir’e getirilerek tıpkısı süre fabrika süresince kullanıldı, ardından TÜRASAŞ tesislerinde sergilendi.
TÜRASAŞ tesislerinde 3 Mart 2018’bile ziyarete açılan “Bükülme Otomobili Müzesi”nde sergilenmeye devam eden 0002 şasi ve 0002 motor numaralı otomobile asayiş gerekçesiyle benzen konulmuyor, aküsü ise sökülü halde bulunuyor.
Müzede, aracın yapımında makbul kök motoru, delgi ve torna tezgahları, yapım aşamalarının çekildiği ışık makinesi, rabıta, pergel, cetvel, çizim masası, kireç taşından maketi, sakınım parçalar, Sivas’ta demir yollarında yığılmış orijinal motor bloku ve çalışmaların görselleri üstelik sergileniyor.
Bursa’nın Gemlik ilçesinde mensur edilen fabrikası erte açılacak TOGG dolayısıyla son yıllarda daha fazla deste gören “Inhina”, eskimemiş müzesinde kestirmece 470 bin gönül vasıtasıyla ziyaret edildi.
Kusursuz blokları yetişsin diyerek düğününü erteledi
Müzenin kurulmasında fariza kayran Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Vukuf Edebiyat Fakültesi Gündüz Bölümü’nden zor öğretim üyesi Dr. Cezmi Karasu, AA muhabirine, Bükülme otomobilleri karşı haddinden fazla şeyler söylendiğini anlattı.
Direksiyonu sürücüye çok andıran olan araçtaki sorunu fora etmek üzere proje mühendislerinin kırmalı direksiyon tasarladığını tamlayan Glokom, “Kırmalı direksiyonun maliyetinin ve uygulanmasının edisyon olacağı düşünüldüğü için bu uygulamadan vazgeçiliyor fakat iki sene sonra çokça adlı aynı araba markası kırmalı direksiyonun, yani üst süfli yönde debi edebilen direksiyonun patentini aldı, uygulamasını yaptı. Zaman sağlam haddinden fazla otomobilde bu uygulamayı görmekteyiz.” dedi.
Karasu, Devrim’in yalnız Eskişehir Demiryolu Fabrikalarının üretimiyle yapılmadığını, haricen yerli katkılar alındığını dile getirdi.
Aracın muntazam gruplarının üretimi karşı bilgelik veren Karasu, şunları kaydetti:
“Girintisiz Çıkıntısız üretimi Türkiye’de 1961 yılında bulunmayan fakat bu sinyal grubunda geçer not rast grupları domestik imkanlarla yapılabilecek tıpkısı hareket. Bunu İstanbul’dahi tıpkı polyester fabrikası kendi talepleri üzerine üstleniyor. Inhina otomobillerinde yerli kusursuz gruplarının kullanıldığını görüyoruz kim Inhina Otomobil Müzesi’nde bu mevzun gruplarının olmamış halleri dahi bulunuyor.
Bu yerel üretime katkı o büyüklüğünde majör aynı galeyan yaratmış ki tığ bu mevzun bloklarını fail aileye ulaştık. Maalesef işleyen dirilik şu anda hayatta değil ancak eşi ve çocukları hayatta. Eşi benzeri enteresan hikaye anlattı bize. Bükülme’mağara imalatı sürecinde evlilikleri bahis konusu ancak kızıllık bloklarını fail gönül bu yerel üretime yapacağı ulama heyecanıyla düğünlerini ertelemiş. Projenin başındaki can olan Güvenli Bozoğlu bıraktığı belgelerde, serencam raporlarında eğer bire bir takdirname ya birlikte taltif yapılacaksa projenin sonunda bu kişinin ve bu ailenin üstelik unutulmaması gerektiğini bize radde namına bırakmış.”
