Antalya Tecim Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (AKIN) Başkanı Ulu Aşılanmamış, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) vasıtasıyla açıklayan ağustos ayı Zirai Girdi Fiyatları Endeksi (Tarım-GFE) verilerini değerlendirdi.
TÜİK tarafından açıklayan orak ayı kocaoğlan Ekincilik-GFE’nin zir kalemlerinde tarımda mergup mülk ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzdelik 1.25 ve yıllıkta yüzdelik 142.28’lik çoğalma car edildiğini kaydeden Çandır, tohumda yüzdelik 9.62, enerjide yüzdelik -5.01, gübrede yüzde 5.06, ilaçta yüzde 1.00, baytar hizmetlerinde yüzdelik 2.00, yemde yüzdelik 1.59 ve diğer kalemlerde ise yüzde 3.80 namına maaş değişimler zar edildiğini belirtti. Ağustos ayındaki yıllık değişimlere de özen çekici Aşılanmamış, tohumda yüzde 66.38, enerjide yüzde 184.77, gübrede yüzdelik 234.48, ilaçta yüzde 106.40, veteriner hizmetlerinde yüzdelik 36.20, yemde yüzde 147.19 ve diğer kalemlerde ise yüzde 62.97’lik artım olduğunu belirtti. Aşılanmamış, “Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mülk ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 4.81 ve almanak yüzdelik 90.40’lık artım zar edildi” dedi.
TÜİK’in açıkladığı ağustos kocaoğlan Zirai Üretici Kıymet Endeksi’nin (Tarım-ÜFE) maaş yüzdelik -4.34 ve yıllık yüzdelik 142.42 olduğunu belirten Çandır, şu değerlendirmede bulundu:
“Zirai faaliyetlerde bulunanlar açısından son ayrımsız almanak eğilim sonsuz sektörün aleyhine seyrederken nisan, mayıs ve orak ayı aylarında yetiştirici lehine bir ebat yaşanmıştır. Ağustos ayında ise uzanım yeniden müstahsil aleyhine dönmüştür. Yüzdelik -4.34’lük mahiye düşüşe değer yüzdelik 1.64’lük aylık maliyet artışı ile müstahsil zayi yaşamıştır. Yıllıktaki yüzdelik 142.42’lik yetiştirici fiyatı artışına karşılık yüzdelik 142.28’lik bir girdi maliyeti artışı olmuştur. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, üretici kesimi üzere kayıpları artıracaktır.”
Çandır, ağustos ayında açıklanan mahiye yüzdelik 2.41 ve almanak yüzdelik 143.75 düzeyindeki yurtiçi yetiştirici enflasyonu (Yi-ÜFE) ile mahiye yüzdelik 2.64 ve yıllık yüzdelik 118.94 düzeyindeki yurtdışı müstahsil enflasyonunun (YD-ÜFE) ekincilik sektörünün geçmişten mevrut maliyet yükünü gelecekte dahi taşımaya bitmeme edeceğini gösterdiği kaydetti.
“Maliyeti tüketiciye yansıtamıyor”
Ağustos ayında tüketici enflasyonu TÜFE’nin maaş yüzde 1.46 ve almanak yüzdelik 80.21 ilan edildiğini anımsatan Aşılanmamış, “Bitiren taraftaki işlenmemiş gıda enflasyonu ise ağustosta aylık yüzdelik -2.20 ve yıllık yüzdelik 79.51 düzeyinde zar edilirken, yaş sonuç sebze enflasyonu ise mahiye yüzdelik -6.31 ve almanak 50.85 olarak zar edilmişti. Mütemmim taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını yarıdan henüz az tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” dedi.
Haziran ve ağustos aylarındaki maaş düşüşlerin sonbaharla alay malay yerini yükselişe bırakacağını söyleyen Aşılanmamış, “Önümüzdeki dönemde toprak ürünlerinin hız kesmesi ve antika şeş üretimin henüz hasada geçmemesi nedeniyle göveri fiyatlarında mevsimsel tıpkısı yükseliş yaşanma ihtimali bulunmaktadır” uyarısında bulundu. – ANTALYA
