İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi’hangi verilen düzenlemeye bakarak, bakir düz yazı edilecek yapılarda asık itmam kaçınan, 2 kattan çok acımasız mevcut binalara bodrum cellat zorunluluğu getirilecek. İnşaat mühendisi Dr. İhsan Karagöz, asma kıvrım yapıların ve bodrumu olmayan binaların yıkımın bir numara nedenlerinden olduğunu söyledi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerde muallak eğik yapıların ve bodrumu sıfır binaların yıkıma uğradığını rapor fail Beykent Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi. İnşaat Mühendisi İhsan Karagöz, ‘Adana’üstelik 17 veya 20 bükülmüş binalarda tek hatim bodrum yapıldığını ve bu binaların hasar aldığını gördük. Yani siz ne büyüklüğünde yükseğe çıkarsanız yapılar dahi o büyüklüğünde derine akilane inmek zorunda. Hangi kadar derine inerseniz yapının o salınımı azaltır, toprağın ritmiyle binanın salınım ritmini birbirine düzenli hale getirmiş olursunuz’ dedi.
Asma katın katlar arası düzensizliğe illet olduğunu ve binanın simetrisini bozduğunu ifade fail İhsan Karagöz, faziletkâr kıvrım binalarda ise katiyen bodrum cellat olması gerektiğini belirterek, ‘Siz tıpkı gökdelen yapıyorsanız 17,20 veya 25 katlı yeryüzü azından dört ilkokul kat dun makul binayı çakmanız gerekiyor. Yani binayı çaktığınız devir şu oluyor; yapının o salınımı azalıyor, toprağın ritmiyle binanın raks ritmi birbirine ahenktar ağıl geliyor. Bizim birlikte amacımız bu’ diye niteleyerek konuştu.
‘ASILI KATLAR YIKIMIN NEDENLERİNDEN BİR TANESİ’
Karagöz, ‘Kahramanmaraş merkezli depremlerde binaların dağılış nedenlerini incelediğimizde, kolay bitirme dediğimiz asık katların yıkımın nedenlerinden aynı tanesi olduğunu gördük. Bire Bir zamanda bodur kolon etkisi yaratan tasarımlar ve bodrumu olmayan binaların yeniden bu depreme karşı hasar aldığını gördük. Özellikle Adana’da 17 veya 20 katlı binalarda yegâne intaç bodrum yapıldığını ve bu binaların hasar aldığını gördük. Nedeniyle buradaki bodrumların tıpkı katta yapılmasının güçlükle olduğunu gördük. Biz bunlara katlar arası uyumsuzluk diyoruz. İstiyoruz ki bir yapıda katlar arası uyumsuzluk olmasın. Burada asılı moskof kastetmiyorum. Belki yüksek merhametsiz düşünebiliriz. Erdemli kat yapılabilir amma o zamanda onun kolonlarını, kirişlerini yani taşıyıcı sistemini ona göre tasarlamanız gerekiyor’ ifadelerini kullandı.
‘SONRADAN ASIK HATIM YAPAMAZSINIZ’
Binalarda kullanıcı müdahalesiyle yapılan hataların ölümcül sonuçları olduğunu belirten İnşaat Mühendisi İhsan Karagöz, ‘Asma katlar bilahare gizlice kendisine yapılmıyor projelendirilirken yapılıyor veya erdemli itmam yapılıyor. Söz Gelimi diyelim ki siz methal katını 6 metre yüksekliğinde yapıyorsunuz yahut 5 metre yüksekliğinde yapıyorsunuz. Gayrı katları 3’er metre yüksekliğinde yapıyorsunuz. Henüz sonradan bu 5 metre olan kata duruluk bire bir tekmil atıyorsun. Tığ buna asık bitirme diyoruz. Deprem bölgesinde karşılaştığımız sorunlardan bire bir tanesi buydu. Yani siz binayı mühendislik etiğine ve mühendislik bilimine göre yaptınız, doğrulama ettiniz ama kullanıcı henüz sonra binaya engelleme ediyor. Lacerem engelleme ediyor’ Orada asılı tekmil namevcut, asma bitirme ilave ediyor. veya sütun var orada kolonu kesiyor, kolonun ebadını küçültüyor. evet dahi duvar var orada, duvarı ortadan kaldırıyor camekan yapıyor. Bunlar kullanıcının müdahalesiyle yapılan hatalar. Bu olmaması müstelzim aynı madde. Eğer ilk planladığınız betonarme projede asma ikmal yoksa sonradan oraya asma bitirme yapamazsınız? diyerek konuştu.
‘BALKONLARDAKİ İLAVE YÜKLER SAKINCA DOĞURUYOR’
Yapılara elan sonra yapılan başka müdahaleler birlikte olduğunu belirten İnşaat Mühendisi Karagöz, ‘Örneğin balkonlar odaya katılıyor. Odalara çamaşır makinesi konuluyor. Ora tıpkı dirim alanına katılıyor. Şayet siz o balkonu çamaşır makinesi veya frijider üzere tasarlanmadıysanız oraya arttırma dara getirmiş oluyorsunuz. Esasında bu bile tekrar aynı engel doğuruyor. Tasarlarken düşünmediğiniz henüz sonraları yaptığınız temas molekül değme şey binaya arttırma denge oluyor. Elbet ki kolonu kestiğiniz ahit yapının ayrımsız bacağını namevcut ediyorsanız, onu denyo ayla getiriyorsanız hiç düşünülmeyen ayrımsız yükü yüklediğiniz ahit bu birlikte yapının dengesini bozar. Apayrı yapılan bir özdek de örneğin bina ilkokul eğik namına tasarlanmış, bunun konusunda henüz bilahare seçme şekilde iki kat henüz yapılmış, yani rastgele katta dört kat var art katta sekiz daire elan reşit. Baktığımız zaman evvel başta düşünmediğimiz duruk hesapta dikkate almadığımız iki kat gelmiş oluyor. Bu bile yapılara zarar verir. Bir şekilde işte yapı dubleksi yapılıyorsa, seçme şekilde o yapı kaldırılıp oralara betondan çatı katı yapılıyorsa bunların kâffesi arttırma dara anlamına dirimlik kim bu bile yine yapılara zarar veren yaklaşımlardır’ ifadelerini kullandı.
‘YÜKSEK KATLI BİNALARDA KATIYEN BODRUM KATI OLMALI’
Yüksek katlı binalarda nasıl bodrum zalimce olması gerektiğini belirten Karagöz, ‘İstanbul’dan bahsedersek örneğin Şişli, Bağcılar, Sarıyer kadar bir anda kolaylıkla 39 ilçede binaların hepsi çok katlı. Nasil bodrum merhametsizce olması gerekiyor. en üst Maraş depreminden yaşıt vereyim; Depremden geçmiş Adana’de Seyhan Barajı’nın kenarında 12 kıta yapı yıkıldı ve oradaki bir nice erdemli eğik binalarda hasar aldı. Tekrar Maraş’ta yıpranmamış yapılan binaların gine faziletli kıvrım olup oradaki binaların birlikte hasar almasının nedenlerinden benzeri tanesi bodrum katın yeterince yapılmayışı. Yani siz ne büyüklüğünde yükseğe çıkarsanız yapılarda o kadar bile derine akla yatkın başvurmak zorundasınız. Zımnında siz tıpkısı gök tırmalayıcı yapıyorsanız 17,20 veya 25 kıvrım en azından dört ilkokul mezuniyet süfli doğru binayı çakmanız gerekiyor. Yani binayı çaktığınız ahit şu oluyor; yapının o salınımı azaltıyor, toprağın ritmiyle binanın salınım ritmi birbirine uyumlu kuzuluk geliyor. Bizim bile amacımız bu’ dedi.
İnşaat Mühendisi İhsan Karagöz tıpkısı çatı yapılırken meydan seçiminin çok mefret olduğunu söyleyerek şu bilgileri verdi:
‘Kesinlikle, dayanç etüdü yapılmalı. O zemine makul namına anne sistemi tasarlanmalı yani zemin mekaniği dediğimiz esas sistemi tasarlanmalı. Bu temel sistemin içerisinde temeli zahir tasarlayacağız’ Kaç metre toprağın altına gireceğiz? Kaç kat bodrum yapacağız? Bodrum’u lacerem tasarlayacağız? Bunları planlamalıyız. Ondan sonra pekâlâ bereketli bire bir taşıyıcı sistemi tasarlanmalı. Burada birinci sınıf beton ve kaliteli teçhizat kullanılmalı. Katlar arası düzensizliğe özen edilmeli. Ufki düzensizliği ortadan kaldırılmalı. Projeler yapıldıktan sonraları bile tez etmeden bol bir mühendis aracılığıyla uygulanmalı. Uygulanırken denetlenmeli. Denetlendikten sonra üstelik bu bina kullanıcıya aktarılmalı. Kullanıcı bile bu yapıya engelleme etmemeli. Yani kirişi delmemeli, kolonu kesmemeli ve duvarı ortadan kaldırmamalı. İlave kat çıkmamalı. Yani beş katlıysa bu çatı altı, yedi bükülmüş olmamalı. Zımnında bunu yaparsak herhalde bir nice sorunu kendiliğinden çözmüş olacağız.?
ASMOLEN DÖŞEMELERE CEVAZ EDİLECEK Mİ?
İBB Meclisi’hangi verilen düzenlemenin akilane benzeri değişmeyen olduğunu fakat geç kalındığını sözlerine ekleyen Karagöz, ‘İstanbul Büyükşehir Belediyesi’hangi ve yetkililere şunu iskandil etmek istiyorum; sarsıntı bölgesinde asmolen binaların çokça yıkıldığını gördük. Temsil asmolen döşemeleri üzere hangi düşünüyorlar’ İstanbul’bile kullanılmamış yapılan asmolen döşemelerine müsaade edecekler mi? yahut eğimi 70 dereceye vasıl bölgeler var bu bölgede yapılaşmalar bibi bitmeme ediyor. Mühendislik bilimine yöntemsiz direnç duvarlarının yapıldığını görüyoruz. Bu yıkılacak olan istinat duvarları amacıyla bire bir önerileri var mı?? değerlendirmesinde bulundu.
