7 Çatlak Üniversitesinde Kahve Söyleşilerinin kırk üçüncüsü olan ” Kilis’in Mimari Dokusu” antetli konuşma, Talim Üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Atak Tercanlı’nın sunumlarıyla gerçekleştirildi.
Tercanlı, Kilis’in, tarihi ve mimari mekanları, geleneksel yapısını koruyucu sokak dokusu ve kültürü ile Güneydoğu Rum Bölgesinin genişlik mehabetli şehirlerinden birisi olduğunu belirterek,, tarihi proses içerisinde Kilis’ten bahsetti.
Tercanlı, Kilis Ulu Cami’nin, Kilis’teki mimari kültürü ve çeşitliliği gösteren sunu makro yapılarından biri ve tıpkı zamanda Kilis’in yer sakat dini mekanı olduğunu belirtti.
Ulu Cami’nin, Memlüklülerin egemenlikleri döneminde inşa edildiğini aktaran Tercanlı, Osmanlı döneminde Mapus Cami mensur edilene kadar Kilis’teki toplumsal ve kültürel hayatın de merkezi olduğunu söyledi. Türk-İslam devletlerinde “Ulu Cami”lerin yalnız dini ibadetlerin hesabına getirildikleri yerler değil, tıpkısı zamanda içtimai hayatın birlikte etrafında şekillendirildiği yapılar olduğuna meni etti.
Üzerindeki kitabelerden hareketle, Celil Cami’nin 1388 yılından aceleten ilk mamul olduğunun düşünüldüğünü tabir ederek, Ulu Cami’nin Selçuki mimarisini yansıttığını aktaran Tercanlı; süslemelerde ise lehçe odaklı yaklaşımların faal olduğunu vurguladı. Tercanlı, Celil Cami içerisinde kayran düz süslemeler karşı dahi bilgiler aktardı. Ravanda Kalesi’nin askeri aynı bina olarak son kademe mefret olduğuna özen çekici Tercanlı; hamamların ve anadan görme dokusunu esirgeyici sokakların birlikte cesim tarihi mekanlar adına görüldüğünü söyledi. Tercanlı, Mezopotamya’nın en büyük höyüklerinden biri olan Sıygı Höyük’ün kısaca 200 metre kadar güneybatısında artan ve Mozaikli Bazilika adıyla kayıtlara güzeşte Mozaikli Kilise’nin hem site tarihi hem üstelik Er Devir Bizans Mimarisi açısından bilgi veren çok önemli aynı bina olduğunu vurguladı. Kilis’te üstelik özgün dokusu korunmuş kabaltıları görmenin tür olduğunu belirten Tercanlı; Osmanlı döneminden günümüze ulaşan kabaltılara Salih Mevla Kabaltısı, Hasan Eş Kabaltısı, Şeyh Camisi Kabaltısı, Sakat 7 Ara İlkokulu Kabaltısı ve Mehterhane Camisi Kabaltısı’nın eş verilebileceğini aktardı.
Program, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Mürtefi Yıldırım’ın Dr. Öğr. Üyesi Akış Tercanlı’ya teşekkürname belgesi ikram etmesiyle sona erdi. – KİLİS
