Tarım ve Orman Bakanı Birim Kirişci, CHP Niğde Saylav Ömer Fethi Gürer’in soru önergesine verdiği yanıtta; Dikici Araç Sistemi’hangi (ÇKS) mukayyet çiftçi sayısının 2021 yılında 2 milyon 173 bin, 2022 yılında ise 18 Orak Ayı itibarıyla 2 milyon 34 bin olduğunu belirtti. Kirişci’nin yanıtını değerlendiren Gürer, “Tarımda çiftçinin sayısı anbean düşüyor. Çünkü fellah ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda gözyaşı ortalamamız 55’in üzerinde, çoluk çocuk tarıma yönelmiyor. Verim artışı ve dış alım ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Ama bu sürdürülebilir bir ebat değil” dedi.
Ekincilik ve Orman Bakanı Kirişci, CHP Niğde Saylav Gürer’in 27 Haziran’de verdiği istifham önergelerine cevap verdi. Gürer önce önergede “2021 ve 2022 yılında Maraba Kayıt Sistemine kayıtlı ekinci sayısı birçok olmuştur? Ürününü TARSİM’e sigorta ettiren ekinci sayısı kaçtır? Lisanslı depoculuktan yararlanıp ürününü depolayan ekinci sayısı kaçtır? Lisanslı depoda ürünü muhafaza yazar yapıt karşılığı bankalardan itimat kullanan ekinci sayısı kaçtır” diye niteleyerek sormuştu.
Gürer’in önergesini yanıtlayan Icra Vekili Kirişci, 2021 istihsal yılında ÇKS’ye 2 milyon 173 bin 9 mukayyet rençper olduğunu, 18 Temmuz itibariyle 2022 istihsal yılında ise 2 milyon 34 bin 571 rençper olduğunu açıkladı. TARSİM’e ürününü sigorta ettiren müstahsil/pres sayısının 2020 yılında 580 bin 850, 2021 yılında ise 656 bin 935 olduğunu belirten Kirişci, Lisanslı Depolarda Nişane Depolama Kira Desteği düz müstahsil sayısının 2018-2022 yılları ortada 113 bin 298 olduğunu bilgisini verdi.
GÜRER: DÜZME BAL İLE İLGİLİ 2021 VE 2022 YILINDA BAKANLIĞA KAÇ İHBAR GELDİ?
Gürer, diğer soru önergesinde birlikte Kirişci’ye “Arıcılık Sigortası kapsamında, Arıcılık Kayıt Sistemine (AKS) mukayyet plakalı yağız kovanların ülkemizde sayısı kaçtır? Birçok yetiştirici ÇKS ve TARSİM kapsamında güvence kapsamına alınmıştır? Arıcıların kalan girdi maliyetleri ve taşımalık giderleri ile ilgilendiren tıpkı destek düzenlemesi sağlanacak mıdır? Düzme bal ile ilişik 2021 ve 2022 yılında Bakanlığa birçok ihbar mevrut kaç yapıt tağşiş kapsamında toplatılmıştır?” sorularını yöneltmişti.
KİRİŞCİ: DINGIL’YE KAYITLI 8 BİN 116 ÜRETİCİNİN KOVANI SİGORTALANMIŞTIR
Kirişci ise bu soru önergesine, şu yanıtı verdi:
“01/01/2021-31/12/2021 tarihleri ortada Arıcılık Pusat Sistemine (DINGIL) mukayyet 8 bin 116 üreticinin kovanı sigortalanmıştır. 01/01/2022-17/07/2022 tarihleri ortada 39 sayı poliçe çarkıt tür kapçık sigortalanmıştır. Arıcılık Pusat Sistemine (AKS) kayıtlı üreticilerimiz sene boyunca kovanlarını sigortalatabilmektedir.
Arıcılık potansiyelinin ekonomiye kazandırılması ve muhtemel hedeflere ulaşılması Bakanlığımızın genişlik koca amaçlarından biridir. Bu doğrultuda arıcılıkta nitelik ve sürdürülebilirliği hatırlamak amacıyla arıcılık sektörüne 2003 yılından itibaren bitmeme fail arıcılık desteklemeleri 2009 yılından itibaren arılı kovan başına verilmektedir.
Bakanlığımız resmi kontrol görevlileri eliyle yapılan denetim ve kontroller neticesinde; laboratuvar sonucuyla imitasyon yahut katıştırma yapıldığı kesinleşen azık üreten firmalar, Bakanlığımız resmi internet sitesinde kamuoyuna duyurulmaktadır. Antrparantez imitasyon/katıştırma yaptığı belirleme edilen firmaların bu ürünleri toplatılmaktadır.”
GÜRER: 20 MİLYON NÜFUSUMUZ ARTMIŞ, 700 BİN ÇİFTÇİ SAYIMIZ AZALMIŞ
Kirişci’nin yanıtlarını değerlendiren Gürer, şu açıklamayı yaptı:
“Tarımda sorunlar giderek derinleşiyor. bu arada fellah sayımız birlikte gelişigüzel yıl düşüyor. 2003 yılında nüfusumuz 65 milyon iken ÇKS’ye yapılan dikici sayımız 2 milyon 765 bin imiş. Icra Vekili’a sordum. 2022 yılı ağustos ayında nüfusumuz 84 milyona geldiğinde ÇKS’ye yapılan rençper sayımız 2 milyon 34 bine sakıt. 20 milyon nüfusumuz kalık, 700 bin rençper sayımız azalmış. 2019 yılında ÇKS’ye yapılan rençper sayımız 2 milyon 264 bindi. 2021 yılında 2 milyon 173 bine geriledi. 2022 yılında 2 milyon 84 bine düştü.
Çiftçi sayımızdaki düşüş ayrıca Sosyal Düzenlilik Kurumu’na kayıtlı ekinci sayısına dahi yansıdı. 2019 yılında 1 milyon 692 bin olan SGK’ya kayıtlı rençper sayısı, 2021 yılında 551 bin 610 kişiye büyüklüğünde geriledi. Bu de gösteriyor ki tarımda çiftçinin sayısı giderek düşüyor. Çünkü fellah ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda gözyaşı ortalamamız 55’in üstünde, gençler tarıma yönelmiyor. Mahsul artışı ve ithalat ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Ama bu sürdürülebilir bire bir nitelik değil. Her An tarımda mesail derinleşiyor. Rençper sayısının azalması bunun konkre göstergesidir.
“ÇİFTÇİ ÇKS’YE KAYIT OLAMIYOR”
Sadece şeker çükündür çiftçisi aynı yılda 20 bin kişiden çok azalmış. Bakanların vermiş olduğu yanıtlardan kapsam korkulu namına itidalli yerde. Sorunun çözümü, çiftçinin çekici kılınması. Antrparantez, yer sahibi çiftçiler ÇKS’ye taşıt yaptırabiliyor. Yani ilk teşrin fail, o tarlayı süren, işleyen, yapıt düzlük rençper ÇKS’ye taşıt olamıyor. Bu da desteklerin toprak sahibine gitmesine sebep oluyor. Bunun yansıması birlikte çiftçinin koskocaman bölümü TARSİM’e kayıt yaptıramadığı için küresel ısınmadan, katıksız afetlerden, tırtıl, çekirge kabilinden hayvanların yarattığı zararlardan ne eyvah kim ilk teşrin yapanlar fayda sağlayamıyor. Çünkü TARSİM’e mukayyet olmadığı için bunlara direkt bindi da verilmiyor.
Giderek ülkemizde gıdaya erişimde artan sorunlar, iktidarın ne efsus kim gündeminde bulunmayan. Üretici, muhakkak girdi maliyetleri düşürülerek daha ucuza istihsal yapabilmeli. Sorunlarına kırıcı, somut çözümler üretilmelidir.”
