Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ilkgüz ayında ihracattaki parite kaynaklı kaybın 1,8 milyar dolara ulaştığını söyledi. Gültepe, kaybın yılbaşından bu yana ise 10 milyar doların üzerine çıktığını belirtti. Tecim Bakanı Mehmet Muş ise bire bir eski yılın bir ayına bakarak yüzde 298,3 terfian 10 bilyon 384 milyon dolar ayan verilen dış tecim verilerini başarı adına nitelendirdi.
TİM, eylül kocaoğlan ihracat verilerini Tecim Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla Trabzon’da açıkladı. Tecim Bakanı Mehmet Muş, ilkgüz ayına ve yılın üçüncü çeyreğine ilişik geçici dış ticaret verileri ile ilişik yerine şöyle konuştu:
“İSTANBUL MUTABAKATI GİBİ ÇÖZÜMLER OLASI BİR GIDA KRİZİNİN ÖNÜNE GEÇMİŞTİR: Avrupa Birliği (DENIZ) ülkeleri üzere alelhusus yükselen erke fiyatları ve beklenen doğal gaz kıtlığı zımnında sene böylecene durgunluk ihtimalinin güçlendiği belirtilirken IMF Başkanı sert geçecek bire bir kışın Avrupa’da sosyal huzursuzluklara kere açabileceği uyarısında bulundu. Ekonomide böylesine bati sorunların var olduğu bire bir ortamda dünyanın ayrımlı coğrafyalarında tırmanan gerilimler çözüm amacıyla teşrikimesai yapmayı güçleştirmekte ve sorunları körüklemektedir. Türkiye olarak, barış odaklı dış politika ülkemiz doğrultusunda uluslararası dayanışmaya yardım sağlayan temas adımı evvel olduğu kadar bugün de desteklemeye devam edeceğiz. Filhakika Karadeniz’in öte kıyısında yaşanan savaşın tıpkı dakika evvel sona ermesi ve özellikle azık ve enerji güvenliği girmek üzere toptan ekonomiye etkilerini yeryüzü aza düşürmek üzere 2 aydır başarıyla planlı İstanbul Mutabakatı gibi çözümler olası tıpkısı azık krizinin önüne geçmiştir. Çünkü tahıl koridoru piyasaları sakinleştirmeye ve azık enflasyonunu sınırlamaya apotr olmaktadır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ TÜVANA NEMA PERFORMANSINI SÜRDÜRMEKTEDİR: Global tedarik zincirlerinin bibi toparlanamadığı siyasi gerilimler ve savaşların dahi etkisiyle global enflasyonun zirveye çıktığı ve gelişmiş ekonomilerin resesyon sinyalleri verdiği böylesi tıpkı ortamda Türkiye ekonomisi diri nema performansını sürdürmektedir. Sahiden 2021 yılında yüzde 11,4 ile akıbet 50 yılın bildirme faziletli nema hızına ulaşan Türkiye ekonomisi serencam adına 2022 yılının ikinci çeyreğinde bile yüzdelik 7,6 kadar liyakatli aynı nema oranını kaydetmeyi başarmıştır. Bu dönemde gayrisafi yurtiçi hasıla artışımızın yarısından dahası mülk ve bakım ihracatımızdan gelmiştir. Nedeniyle ekonomimiz global ortamdaki kamu zorluklara rağmen stabil ve sürdürülebilir ilerleyişini sürdürmektedir.
TÜRKİYE İHRACATI 2021 YILINDA YAKALADIĞI BAŞARIYI 2022’NİN İLK 9 AYINDA BIRLIKTE SÜRDÜRMÜŞTÜR: Bu yöndeki performansımız teslim edilmekte olup OECD elan geçtiğimiz hafta yayınladığım kazançlı manzara raporunda ülkemiz amacıyla 2022 büyüme tahminini yüzdelik 3,7’den 5,4’e yükseltmiştir. Kızıl katılımcılar, Türkiye ihracatı 2021 yılında yakaladığı başarıyı 2022 önceki 9 ayında bile sürdürmüştür. Geride bıraktığımız eylül ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 9,2 artışla 22,6 şeş bilyon dolar olmuştur. Şunu kıvançla tefhim etmek isterim kim bu ölçü ulaştığımız yeryüzü faziletkâr ilkgüz ayı ihracat rakamıdır. Böylece 2022 yılının önceki 9 ayının tamamında mahiye yerine bildirme efdal ihracat rakamlarına ulaşmış bulunuyoruz.
OCAK- EYLÜL DÖNEMİ İTHALATIMIZIN YAKLAŞIK 3’TE 1 BİRİ ENERJİ İTHALATINDAN KAYNAKLANMAKTADIR: Eylül ayında aut tecim hacmimiz geçtiğimiz yıla göre yüzde 26 oranında artışla 55,6 bilyon dolara ulaşmıştır. Erke ve mal fiyatlarında yaşanan sert artışın etkisiyle ithalatımız 33 bilyon dolar olmuştur. Familya- eylül dönemi ithalatımızın kısaca 3’te 1 biri erke ithalatından kaynaklanmaktadır. Öte yandan sonuç dönemde altın ithalatında dinç yükselişte ithalatımızda yaşanan artış aktif olmaya başlamıştır. söz konusu artım familya-eylül döneminde bile devam etmiş olup toplam değerli ithalatı benzeri eski yılın tıpkı dönemine bakarak yüzde 150 artarak 12,1 milyar dolara kazanmış durumdadır.
HÜKÜMET KENDISINE TÜM FİRMALARIMIZIN YANINDA BULUNUYOR, ONLARA BINDI VERİYORUZ: Ilkgüz ayında kızıl ve enerji hariç tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzdelik 100’ün konusunda çıkmaktadır. Hükümet yerine temelden başlayarak aynı acun markası haline gelmelerine kadar sağlam haddinden fazla aşamada bütün firmalarımızın yanında bulunuyor, onlara bindi veriyoruz. Sahi yeni dış satım ve e- dış satım destekleri ve finansman modeliyle aktüel gelişmelere uyum sağlayan yeni tohum destek mekanizmalarını sunduğumuz geçtiğimiz hafta gerçekleştirdik.
PRE-FİNANCİNG MODELİYLE DESTEKLERİN ETKİNLİĞİ ARTTIRACAK: Pre-financing modelimizde kocaman benzeri sac ayağı olacaktır. Çünkü bu benzeri ile desteklerimizin etkinliğini arttıracak, değme sene destekler üzere bütçeden ayrılan kaynağı finansman ile eşleştirerek çarpan etkisiyle ihracatçımızın hizmetine sunmuş olacağız. Öte yandan, bakım sektörünün henüz bereketli konuma gelmesini sağlamak için millî ve uluslararası gelişmeleri dikkate aldığımız şümullü çalışmalarımız okunabilen sürmektedir. Bütün 4 karardan oluşan ve geçtiğimiz aylarda kamuoyuyla paylaştığımız hizmet ihracatı bindi program paketimiz bunlardan yalnız ayrımsız tanesidir. Önümüzdeki süreçte attığımız adımlarla bakım ihracatımızı bile güçlü biçimde, henüz dal seviyelere taşımaya kararlıyız.
TİCARET DİPLOMASİ FAALİYETLERİMİZ KAPSAMINDA GÖRÜŞMELERİMİZ DEVAM EDİYOR: İhracat ailemiz için kanıt niteliğinde olacak bu çalışmalarımızın birlikte esasen ihracatçılarımızın önünü açmak için ticari diploması faaliyetlerimize birlikte çabukluk kesmeden bitmeme ediyoruz. 2 dönem geçmiş Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı ile çarpışma sonrası Ukrayna’nın baştan inşası, Türk müteahhitlerinin rolü, tahıl koridorunun işleyişi, erkin ticaret anlaşmamızın yürürlüğe girmesi üzere müsaade süreçleri kabil konuları ele aldık. Tecim diplomasi faaliyetlerimiz kapsamında yeniden geçtiğimiz haftalarda imzaladığımız protokoller ile Malezya ve Gürcistan’la var olan başıboş ticaret anlaşmalarımızın kapsamını genişlettik. Antrparantez Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde katıldığımız Birleşmiş Milel Umumi Müesses ve Şanghay teşrikimesai teşekkül zirvesiyle bir nice ülkedeki mevkidaşımız ile ikili konuşma imkanımız ve bu ülkelerle düet ticari ilişkilerimizi kıymetlendirme fırsatımız oldu.
BÜYÜK ÖZVERİYİ VE GAYRETLE ÇALIŞMALARINI SÜRDÜREN PARÇALANMAMIŞ İHRACATÇILARIMIZA TEŞEKKÜRLERİMİ SUNUYORUM: Sizlerin gayretleriyle geçtiğimiz yıl olduğu kabil 2022 yılında birlikte ihracatın soylu erki büyümemizin temel unsuru olmaya bitmeme edeceğini inanıyorum. Sanayimizi akıbet yıllarda gösterdiğimiz atılımı devam ettireceğimizi, ihracatın ve yatırımcıların sevimsiz bir ciddi olduğu bulunan büyüme ortamını sürdürülebilir kılacağımıza eminim. Balaban özveriyi ve gayretle çalışmalarını sürdüren cemi ihracatçılarımıza şahsım ve ülkemiz hesabına teşekkürlerimi sunuyorum.”
TİM Başkanı Mustafa Gültepe’nin parite kaynaklı kayıplara işaret ettiği konuşması satır başlarıyla şöyle:
“KİMYEVİ KONU İHRACATI İLK SIRADAKİ YERİNİ KORUDU: 22,6 milyar dolarla bütün zamanların genişlik erdemli eylül ayı dış satım performansını gerçekleştirmiş olduk. İhracatımız 9 ayda 188 bilyon doları, 12 ayda ise 252 bilyon doları aştı. Sonuç 12 ayın tamamında maaş ihracat rekorları kırdık. Sabık kamer 15 sektörümüz ihracatını artırırken kimyevi maddeler global piyasalardaki gelişmelerin üstelik etkisiyle evvel sıradaki yerini korudu. 2,9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren kimyasal maddeleri, 2,7 bilyon dolarla otomotiv, 1,9 milyar dolarla amade çul ve konfeksiyon, 1,7 bilyon dolarla polat, 1,3 milyar dolarla elektrik elektronik sektörü izlem etti. Eylülde hububat, araba ve yaş ürün sebze mamulleri sektörlerimiz tarihlerinin genişlik yüksek ihracatını gerçekleştirdi. Otomotiv, möble ve mücevher sektörlerimizde bile özen frapan artışlar var. Geçen ay bin 942 firmamız dış satım ailesine katıldı. söz konusu firmalarımız 114 milyon dolarlık dış satım gerçekleştirdi.
BILDIRME HADDINDEN FAZLA İHRACAT IŞLEYEN 5 İL İSTANBUL, KOCAELİ, BURSA, İZMİR VE ANKARA OLDU: 45 ilin ihracatının artırdığı eylülde sunma haddinden fazla dış satım eden ilk 5 mülk İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Sakarya, Çorum, Konya ve Gaziantep’in balaban ihracat artışları yakaladık. Trabzon’un da istikrarını korudu. Trabzon eylülde 84 milyon dolar dış satım gerçekleştirdi. Biz bu evire çevire şehrimizi avantajlı konumu ve serbest hinterlandı ile Rusya’ya, Kafkaslar’a, Türk Cumhuriyetlerine açılan makro benzeri başlık namına görüyoruz. Trabzon cumhuriyetimizin 100. yılında 2 milyar doları hedefleyecek.
EYLÜLDE EN ÇOK İHRACAT ALMANYA, KÖLE VE IRAK’A GERÇEKLEŞTİRİLDİ: Türkiye’nin yeryüzü haddinden fazla ihracat yaptığı önceki 3 ülke Almanya, KUL ve Irak oldu. Eylülde Suudi Arabistan’a yüzde 221, Lübnan’a yüzdelik 102 ve İsviçre’ye yüzde 71’lik dış satım artışı oldu. 220 ülkeden 131’inde dış satım arttı. İhracatta kilogram başına birim değerdeki artım bile devam ediyor. Ünite dış satım değerimiz sabık yılın eylül ayına bakarak yüzde 22 artışla 1,62 dolara yükseldi.
PARİTE KAYNAKLI KAYIP 10 MİLYAR DOLARI AŞTI: Yılbaşında 1,15 seviyesinde olan euro-dolar paritesi eylülde 0,96’ya kadar geriledi. Bu durumun ihracata suratsız yansıması devam ediyor. İhracattaki parite kaynaklı kayıp hoppadak eylülde 1,8 bilyon dolara ulaştı. Yılbaşından bu yana ise 10 milyar doları aştı. Bu eleştiri dönemde hele Euro Bölgesi’ne ihracat eden firmalarımızın parite riskini ayn önünde bulundurarak fiyatlandırma yapmaları önem arz ediyor.
TÜRKİYE ENERJİ YOĞUN SEKTÖRLERDE GÜVENİLİR TEDARİKÇİ: Öncelikle rapor etmeliyim ki, Sayın Cumhurbaşkanımızın dahi dediği kabil Türkiye’nin erke güvenliğinde tıpkısı sevgili gözükmüyor. Bölüm başkanlarımızla yaptığımız toplantılarda, erke krizinin ülkemiz üzere umulur yansımalarını değerlendirdik. Enerji korkulu sektörlerde Türkiye inanılır tedarikçi adına öne çıkıyor. Özellikle çipo-çelik, çimento, seramik, kadeh, gübre kadar sektörlerde temenni artışı bekliyoruz. Erke krizi nedeniyle Avrupa yeşil dönüşümü ikinci plana atmış görünüyor. Fakat önümüzde ‘Yeşil Mutabakat’ kabil iddialı bire bir garaz bulunuyor. Akse atlatıldıktan bilahare Avrupa bu hedefe çok elan aşkin odaklanacak. Dolayısı ile dış satım ailesi adına vakit kaybetmeden bugüne değil, yarına da davranmak durumundayız. Yenilenebilir kaynakların acun zindelik üretimindeki payı yüzde 28, Türkiye’da ise yüzde 46 seviyesinde. Bu alanda ülkemizde yatırımlar şipşak bitmeme ediyor. Burada tıpkısı farklı fırsat kapısı üstelik yenilenebilir enerji üretiminde beğenilen açar-gereçler konusunda etkin firmalarımız üzere var. Avrupa dönüşüm sürecini çurlatmak hesabına okkalı aynı finansal ana ayıracak. İnanıyorum ki yerli firmalarımız hem milli erke profilimizin dönüşümünde hem da bu açkı-gereçlerin ihracatında eleştiri racon algı.”
