2022 yılına ilişkin zirai destek ödemelerine ilişkin Reisicumhur Kararı, Resmi Gazete’de yayınlandı. Buna bakarak; Türkiye Ekincilik Havzaları Istihsal ve Tutma Modeli kapsamında buğday, rüşvet, çavdar, yulaf ve tritikale üzere dekar başına 75 lirası mazot, 46 lirası basılmış oluşmak amacıyla 121 lira bindi sağlanacak. Gözyaşı çay üreticilerine kilogram başına verilecek prim ödemesi 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Örgensel matbu ve uzvi tarım ile gür ekincilik desteklerinde ise artım yapılmadı. Destek ödemeleri 2023 yılında yapılacak.
“2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Basılmış ve Sertifikalı Sulp Tasarruf Desteklerine İlişkin Reisicumhur Kararı”, Resmi Gazete’bile yayınlandı. Karar, 1 Ocak 2022 tarihinden flört etmek üzere zaman itibariyle yürürlüğe girdi.
Buna göre, Fellah anahtar Sistemi’ne (ÇKS) karışma olan çiftçilere dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 75 lirası mazot ve 46 lirası basılmış olmak amacıyla toplam 121 liralık bindi verilecek.
EN EFDAL ÖDEME CEHRE VE ÇELTİKTE
Dekar başına yeryüzü efdal bindi ödemesi iğ ve çeltikte olacak. Buna bakarak, pamuk ve çeltik üretenlere dekar başına 250 liralık motorin ve 21 liralık basma desteği olmak üzere toplamda 271 lira; nohut, zayıf fasulye ve yasmık üretiminde dekar başına 75 liralık süt ve 21 lira gübre desteği oluşmak amacıyla 96 lira; kumpir ve soya üreticilerine dekara 125 lira süt ve 21 teklik tezek atılmak için 146 liralık; çevre ayçiçeğinde dekara 88 lira süt ve 21 liralık tezek desteği oluşmak amacıyla hep 109 liralık destek ödemesi yapılacak.
Dane mısır ve fındık ve başka ürünlerde mazot desteği dekara 62 liralık, basılmış desteği 21 lira başlamak için 83 teklik, kanolada dekara 88 lira motorin ve 21 liralık matbu desteği kalkmak için bütün 109 lira, aspir amacıyla dekara 76 teklik motorin ve 21 teklik basılmış kalkmak amacıyla 97 teklik destek ödenecek.
Kuru soğan, gözyaşı öz ve zeytinde dekara 63 liralık motorin ve 21 liralık basılmış almak amacıyla 84 teklik, ağızotu bitkilerinde dekara 94 teklik motorin ve 21 liralık basılmış desteği ile 115 lira destek ödemesi yapılacak.
NADAS İÇİN DEKAR BAŞINA 38 LİRA MOTORIN DESTEĞİ SAĞLANACAK
Tarım destekleri kapsamında nadasa bırakılan arazilere üstelik destek sağlanıyor. 2022 yılı destekleri kapsamında, nadasa bırakılan tarım arazileri amacıyla 38 teklik mazot desteği verilecek.
ORGANİK BASILMIŞ DESTEĞİ ARTMADI
İlk kat 2019 yılında ödenmeye başlanan cani organik-organomineral tezek desteği kapsamında uzvi matbu kullanan çiftçilere verilen bindi miktarı değişmedi. Uzvi matbu kullanan çiftçilere 2022 istihsal yılı için dekara 20 lira bindi ödenecek.
TOPRAK ANALİZ DESTEĞİ 40 LİRADAN 50 LİRAYA ÇIKTI
Yerey Analiz Desteği, asgari 50 dekar ve vücut ekincilik arazilerinde, ilave seçme 50 dekara kadar benzeri analiz üzere Tarım ve Orman Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş Toprak Çözümleme laboratuvarlarına analiz başına sabık yıl 40 teklik olan bindi 50 liraya çıkarıldı.
ORGANİK TARIMDA DESTEK ARTIŞI YOK
Üç kategoride ödenen örgensel tarım desteğinde seçkin artım yapılmadı. Bir Numara kategoride ferdî ürün sertifikası ile üretim yapanlara güzeşte sene olduğu üzere dekara 100 liralık, bire bir kategoride müstahsil grubu yayın sertifikasıyla istihsal yapanlara 50 lira ödenecek. İkinci kategoride ferdî yayın sertifikasıyla üretim yapanlara 40, kol sertifikasıyla istihsal yapanlara 20 lira, üçüncü kategoride ise dekara 10 teklik destek ödenecek.
İYİ TARIM DESTEĞİNE ARTIŞ YAPILMADI
İyi ekincilik desteklerinde birlikte gelişigüzel artım yapılmadı. Geçen sene olduğu üzere mebzul tarım uygulamalarında dekar başına 150 teklik ile 10 liralık beyninde değişen oranlarda bindi ödemesi yapılacak. Arıcılık Araç Sistemi ve Örgensel Tarım Bilgi Sistemi’ne mukayyet, örgensel statüde mevcut kovanlar üzere öz yetiştiriciliği özne çiftçilere kapçık başına 15 teklik bindi verilecek.
ZEYTİN REHABİLİTASYONU DESTEĞİ DEKAR BAŞINA 100 LİRA
Fındık üreticilerine düzlük bazlı dirimlik desteği kapsamında, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 teklik kendisine ödenecek. Imansız uzvi-organomineral matbu desteği kapsamında dekara 20 teklik destekleme ödemesi yapılacak. Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 lira bindi verilecek.
FARK ÖDEMESİNDE 18 ÜRÜNDEN YEMEDEN IÇMEDEN GÖZYAŞI ÖZ DESTEĞİ ARTTI
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek mahsulat için verilecek destekler da tayin edildi. Buna göre, 2022 istihsal yılında prim desteği adına adlandırılan fark ödemesinde 18 üründen yemeden içmeden yaş çay desteği 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Diğer ürünlerde bindi artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 üretim yılında olduğu gibi 2022 yılında dahi dünya günâşık, zayıf fasulye, nohut, mercimekte kilo başına 50 kuruş destek verilecek. Kütlü pamukta kilo başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, kuş yemi mısırda 3, buğday, rüşvet, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve kuş yemi zeytinde 15 kuruş sübvansiyon primi ödemesi yapılacak.
SU SIKINTISI OLAN BÖLGELERDEKİ ÜRETİME AYIRT ÖDEMESİNE İLAVE YÜZDELIK 50 BINDI ÖDENECEK
Bu arada, akarsu kısıtı olan bölgelerde nohut, yasmık ekenlere sunulan fark ödemesine arttırma yüzde 50 destek ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar dış dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.
HAVZA DIŞINDA ÜRETİM YAPANLARA DESTEK YOK
Reisicumhur Kararı göre, Türkiye Ekincilik Havzaları Üretim ve Tutma Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin havza dışında yetiştirilmesi yerinde belirlenen ürünlere mazot, tezek, ayırt ödemesi, güçlükle içi sertifikalı soy sop tasarruf, yem bitkileri ve fındık düzlük bazlı gelir desteği verilmeyecek.
YEM ÜRETİCİLERİNE HASAT KAYDIYLA BINDI SAĞLANACAK
Ekincilik Havzaları Istihsal ve Tutma Modeli kapsamında yem bitkileri desteğinde ÇKS’ye kayıtlı arazileri üzerinde kaba yemleme göndermek amacıyla çok yıllık ve bir tane yıllık ağızotu bitkileri ekimi özne üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla destek sağlanacak.
Yem bitkileri üretim desteği, dekar başına oluşmak için korunga için 90 teklik, bir tane almanak ağızotu bitkileri amacıyla 60 liralık, silajlık ekilişler (iz/arık) üzere 60 liralık, yapay çayır otlak amacıyla 150 liralık, çok almanak yemleme bitkilerinde düzensiz olanlar üzere 90 teklik, kuru olanlar üzere bile 40 lira ve silajlık ekilişler üzere 100 liralık olacak.
Yer şeş sularının daraç seviyede ve akarsu kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı’nca tayin edildiği havzalarda bu sene ekilen yem bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük için yem bitkisi desteğine ilave yüzdelik 50 destek verilecek.
BUZAĞI BAŞINA 500 LİRA DESTEK
Hayvancılık alanında, programlı aşıları bütün, 4 ay ve üst yaşta, ilkine buzağılama yaşı yeryüzü fazla 960 ahit yahut sonuç iki buzağılama arası sunma fazla 600 çevrim olan ineklerin doğan buzağıları amacıyla efsanevi başına 500 teklik bindi sağlanacak.
Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Kalabalık, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’birlikte doğan buzağılar amacıyla arttırma 200 lira ödenecek.
Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, suni tohumlama sonucu doğan buzağılara arttırma 100 teklik destek ödenecek.
Buzağı destek şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme birim miktarlarının 20 başa büyüklüğünde tamamı, 21-100 başa büyüklüğünde yüzde 75’i, 101-500 kelle üzere yüzdelik 50’si ödenecek.
DİŞİ MANDALAR İÇİN 500 LİRA BINDI
Dişi mandalar amacıyla 500 teklik, üs kütüğüne kayıtlı çekici mandalar amacıyla ilave 300 teklik, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 kamer ve cisim malaklar için 500 lira, temel kütüğüne kayıtlı malaklar için bile ilave 300 lira, protez tohumlamadan doğan malaklara antrparantez ilave 500 teklik destek ödenecek.
Islah amaçlı süt içerik analizi yapılan ve bakanlıkça belirlenen süt kalite kriterlerini sağlayıcı protez tohumlamadan doğan temiz sütçü veya şişko soy beher ayran budalası için 100 liraya büyüklüğünde bindi verilecek.
En bir iki 1 başlangıç, sunma aşkın 50 temel düve (camız karışma) alımına üstelik bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzdelik 40’ı ev içinde doğmuş ve düve merkezlerinden realizasyon edilen düvelere ise yüzdelik 50’si büyüklüğünde sübvansiyon ödemesi yapılacak.
HASTALIKLARDAN ARİ İŞLETME DESTEĞİ 600 LİRA
Hastalıklardan cıbıl işletme desteği, maya boğalar dışındaki 6 kamer üzeri yaştaki erkek hayvan bilimi dünya, tekmil sığırlar için hayvan sahiplerine 600 teklik ödeme gerçekleştirilecek.
Ari sığır başına ödeme vahit miktarları 500 başa büyüklüğünde kamu, 501 başlangıç ve cisim için yüzde 50’sine kıymet mevrut tutarın ödenmesi vasıtasıyla uygulanacak. Antrparantez Musaddak Süt Çiftliği Sertifikası’na ehil işletmelerdeki çıplak işletme desteği kayran tamlık sığırlar amacıyla arttırma 100 lira destek verilecek.
Bakanlık taşıt sistemlerine mukayyet, mikro içinde doğma ve besi süresini tamamlamış ayvaz sığırlarını (manda dahil) mevzuatına akıllıca kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça ırk ve tuhaf bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 temel için (200 başlangıç dahil) efsanevi başına ahit ve birim karşılık üzerinden 500 liralık destek ödenecek.
ÇOBAN BAŞIN İSTİHDAMINA 12 BİN LİRA DESTEK VERİLECEK
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, sürücü istihdam desteği, 100 temel ve cisim kurnaz koyun inat varlığına erbap işletmelere veya çobanlara 12 bin lira kendisine ödenecek.
Maya koyun-gâvur yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, Bakanlık taşıt sistemlerine kayıtlı bilgili kucak başına 50 teklik, kart dikbaşlı başına 50 teklik, iri ankara keçisi başına ilave 20 lira, göçer yetiştiricilerine kurnaz koyun keçi başına arttırma 2 lira destek ödemesi yapılacak.
Bir eski yılın kart koyun-aksi desteğini düz ve sübvansiyon yılında anaç kucak inatçı sayısını zait işletmelere, ayrımsız geçmiş yılın kuzu ve oğlaklarının, destekleme yılında bilgili kucak, inatçı vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla efsanevi başına 200 lira destek ödenecek.
İPEK BÖCEĞİ VE TİFTİK YETİŞTİRİCİLERİNE BINDI
Moher ve Yapak Tarım Bey Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik) kapalı kooperatiflere, Damızlık Kucak Dikbaşlı Yetiştiricileri Birlikleri’ne veya Bakanlığa mukayyet yün işleme tesislerine yetiştirici makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Anahtar Sistemi (TKS) Olgun Tabanı’na kaydettiren üreticilere oğlak tiftiğinin kilogramına 70 teklik, resülmal tiftiğin kilogramına 60 liralık, ikincil tiftiğin kilogramına 25 liralık, kontratlı istihsal kapsamında üretilen tiftiğe üstelik arttırma 10 liralık ödeme yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz zürriyet sağlayıcı Kozalak Tarım Eş Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 240 liralık, ürettiği yaş ibrişim kurdu kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya zindelik alanı kozadan flatürle harir çekimi ve el işi olan tüzel kişilik vasıflarına sahip işletmelere satan yetiştiricilere, gözyaşı kozanın kilogramına 160 teklik ödeme yapılacak.
BİRLİKLERE ORGAN ÜRETİCİLERE ARILI KOVAN BAŞINA 20 LİRA
Vekâlet Arıcılık Araç Sistemi’ne kayıtlı, eşkâl birliği düzeyinde örgütlenmiş üretici birlikleri ve/veya üretici birliklerine örgen üreticilerine bile arılı kovan başına 30, örgen olmayanlara 20 lira, Bakanlıktan istihsal izni almış damızlık ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları maya ana arı başına 100 teklik bindi sunulacak.
Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar üzere hayvan sahiplerine, büyükbaş hayvan atıkları için bin 400 liralık, küçükbaş efsanevi atıkları amacıyla 250 lira atılan desteği, efsanevi hastalıkları ile uğraş çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve hırızma uygulamaları amacıyla uygulayıcılara büyükbaş efsanevi başına 2 teklik, küçükbaş hayvan başına ise 1,5 liralık destek ödemesi yapılacak.
ALABALIK İÇİN KİLOGRAM BAŞINA 1 LİRA BINDI
Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilogram karışma, ala amacıyla kilo başına 1 liralık, yıpranmamış türlere 3 teklik, mecbur sistem üretime 2 lira, kilo üstü ala yetiştirilmesine ve sazana 1,5’ar lira, midye amacıyla kilogram başına 50 kuruş bindi sağlanacak.
10 bin adede kadar kuluçkahane maya alabalık desteği balık başına 60 teklik, arazi havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilogram dahil kilogram başına 2 teklik verilecek.
HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ KORUNMASI DESTEĞİ
Hayvan genetik kaynaklarının durumunda korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça uygulanan projeler amacıyla yetiştiricilere, büyükbaş koruması için hayvan başına 1000 teklik, küçükbaş korumaya hayvan başına 150 teklik, sığır pedigrili korumaya bin 200 lira, münezzeh korumaya kovan başına 80 liralık, ipek böceği korumaya kilogramda 170 liralık, düzeltme programındaki koyun, tutturuk ve yavrularına halk elinde düzeltme elit sürüde hayvan başına 150 liralık, ayak tabanı sürüde 100 lira, el elinde camız ıslahı (deneyli manda), kele ve sene içre doğuran iri mandaya efsanevi başına 2 bin liralık, yıl süresince doğurmayan deneyli mandaya efsanevi başına 1200 teklik, damızlığa bırakmak amacıyla seçilen domestik sığır (düve/boğa) hayvan başına bin 500 teklik, damızlığa ayrılmayan için bin 300 lira, damızlık koca materyale (çalıştırıcı-teke) hayvan başına seçkin sürüde 350 liralık, taban sürüde 250 liralık bindi sağlanacak.
SERTİFİKALI KUMPIR TOHUMU KULLANANA 200 LİRA BINDI
Yurt içi sertifikalı soy sop kullanım desteği çerçevesinde dekara aspir için 10 liralık, kanola üzere 30 lira, süsen üzere 8 liralık, rüşvet, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik için 50 teklik, ark fasulye, yasmık ve yonca amacıyla 60 liralık, nohut amacıyla 50 liralık, kumpir için 200 liralık, fiğ, yemleme bezelyesi, korunga ve soya amacıyla 45 teklik, düzlük fıstığı üzere 34 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Sertifikalı fide/direk kullanma desteği, şam fıstığı, ceviz, badem, semavi incir ve aronya amacıyla 400 teklik, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, sulu zırtlak, mandalina, portakal, sarıerik, vişne, zeytin, başka semere türleri ve asılı (nar ve muz dış) amacıyla 280 teklik, sertifikalı çilek fidesi ile bostan tesisi amacıyla da dekar başına 400 teklik olacak.
Yurt ortamında sertifikalı evlat üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, dar ortamında satışını gerçekleştiren, Bakanlık yoluyla yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS’ye mukayyet çiftçilere bu yıl ürettikleri çeşitli sertifikalı tohumluklarla orijinal/ana ve üstü tohumluklara dahi türüne bakarak kilo başına 0,1-5 liralık yetersiz içi sertifikalı sulp istihsal desteği ödemesi yapılacak.
Sertifikalı aşılı rekiz başına 0,5 teklik, aşısız amut başına ise 0,25 liralık destek sağlanacak.
ÇİFTLİK MUHASEBE VERGİ AĞINA KAYITLI 6 BİN İŞLETMEYE, İŞLETME DESTEĞİ
Çiftlik Saymanlik Bilim Zıkkım Sistemi’nin 81 ilde uygulanmasına bitmeme edilecek ve sabık yıl vasıta altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 liralık ödenecek.
Tarımsal neşir ve müşavirlik desteği yerine, Bakanlıkça yetkilendirilerek tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan erkin tarım danışmanları ile tarım odası ve yetiştirici örgütlerinde arz aşkın 5 ekincilik danışmanı doğmak amacıyla istihdam edilen her bir tarım danışmanı amacıyla 72 bin liralık ödenecek. Ödemeler kıymet 2 epizot halinde gerçekleştirilecek.
