Prof. Dr. Bağıntı Kolaylı: “Ülkemiz benzeri bal ülkesi”

KTÜ Veri Yazın Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Merbutiyet Kolaylı:

“Türkiye bal çeşitliliği itibarıyla de dünyanın yer iyilerinden; Bizdeki büyüklüğünde bal çeşitliliği olan ayrımsız apayrı mutluluk namevcut”

“Güzeşte yıl tahminî 110 bin ton bal üretilirken bu sene henüz adisyon yapılmadı ama 150-200 bin ton civarında bal ürettik”

“Türkiye’nin genelinde bal verimi faziletli; Bu yıl bal üreticilerinin yüzü güldü”

“Bal ihracatımız giderek artıyor, alelhusus Ortadoğu ülkelerine Arap ülkelerine bal ihracatımız var”

TRABZON – Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilgi Gökçe Yazın Fakültesi Kimya Bölümü Akademisyen Prof. Dr. Merbutiyet Kolaylı, Türkiye’nin bal üretimi ve bal çeşitliliği bakımından dünyanın önde gelen ülkeleri ortada meydan aldığını belirterek bu sezon bal üretimi açısından haddinden fazla artağan geçtiğini söyledi.

Bu yıl bal üretimi daha kamu yerine hesaplanmadığını ancak bu rakamın 150-200 bin titrem seviyelerinde olduğunu anlayış ettiklerini belirten Kolaylı, hemen kestane balında gelgel şartlarından ötürü verimin birkaç olduğunu kaydetti.

Türkiye bulunduğu coğrafi konumundan ufuk Asya, Avrupa ve Afrika’nın eksiksiz benzeri geçiş noktası olması zımnında ballı nebatat coğrafyasına bilge pozisyonda bulunduğunu anlatım eden Kolaylı “Bu nedenle Türkiye hem bal üretimi hem üstelik bal çeşitliliği bakımından dünyanın önde mevrut ülkelerinden birisi. Bal üretimi itibarıyla birinci tam Çin, ikinci tam Hindistan üçüncü tam birlikte Türkiye geliyor. Normalde geçen sene kısaca 110 bin ton bal üretilirken bu yıl elan hesap yapılmadı ancak 150- 200 bin titrem civarında bal ürettik. 2022 yılı balcıların haddinden fazla mutlu olduğu aynı sene. Çoğu bölgede bal verimi çokça yüksekti hoppadak kestane balında mahsul düşük oldu, o dahi Karadeniz Bölgesinin çok yağış almasından kaynaklandı. Çünkü kestane balı yaklaşık 2 haftalık benzeri süreçte toplanıyor. O dönemde gâh bölgelerde çok yağmur olduğu için kestane balı verimi azaldı. Onun dışında özellikle Şark Anadolu Bölgesi Erzurum, Gümüşhane, Bayburt, Bingöl, Hakkari’ye akıllıca gittiğimiz ahit mübarek miktarda bal verimi oldu. Sonsuz arıcılarla bağlanak halindeyiz, üreticiler bu sene bal üretimi bakımından sıradan memnunlar. Karadeniz Bölgesi, Gün Doğusu Anadolu Bölgesi bu sen sunma şanslı bölgelerden. Esasta Türkiye’nin genelinde bal verimi efdal, dolayısıyla bu yıl bal üreticilerinin yüzü güldü bu haysiyetle haddinden fazla mutlular. Türkiye bir bal ülkesi ve bal çeşitliliği bakımından üstelik dünyanın yeryüzü iyilerinden. Bizdeki kadar bal çeşitliliği olan bir ülke namevcut” dedi.

“Sapık çocuk kilolu rabıta var”

Türkiye’nin bal ihracatının giderek arttığına özen calip Prof. Dr. Sevgi Kolaylı, “Bal ihracatımız her an artıyor, hele Ortadoğu ülkelerine, Gündüz Feneri ülkelerine bal ihracatı var. Sahadan aldığımız bilgiler üstelik bunu destekliyor. Alelhusus güçlükle dışından orman gülü balını düzlük, kullanan ülkeler var. Tekrar sahadan aldığımız bilgilere bakarak güçlükle dışından çok dilek geldiği ifade ediliyor. Alelhusus Orman gülü balına (acı bal) benzeri demet var ancak bu ilginin sebebini tığ hala çözemedik” diyerek konuştu.

Orman gülü balının yüzde 95 oranında Türkiye’dahi üretildiğini vurgulayan Kolaylı, “Orman gülü balı, deli bal adına bile adlandırılıyor. Ekincilik ve Orman Bakanlığı satışı durduruldu. Orman gülü balı namına ta acı bal kendisine de satılamıyor. Gördüğümüz kadarıyla bu balı ahali altından çiçek balı diye niteleyerek haddinden fazla alıp kullananlar var. Bizde haddizatında bu konuda dikkati kısaltmak istiyoruz. Orman gülü balı dünyada yüzde 95 oranında Türkiye’üstelik üretiliyor. Türkiye menşeili bal. Bu bal, tıbbı bal olma potansiyeli çok erdemli. Özellikle erdemli gerilim hastalarının bu balı tüketebilir olması amma balla ilgili yeterli araştırma namevcut. Bu baldan kaynaklanan zehirlenmeler vakalar var, makaleler çokça merkum fakat bu balın tıbbı bire bir bal adına kullanılma potansiyeli ile ilgili araştırmalar elverişsiz” şeklinde konuştu.

“Düzgüsüz baldan reçete yapalım nasıl değerlendirelim”

Prof. Dr. Bağlılaşım Kolaylı, akademik camiayı balla ait himmet yapılmasını başvuru ettiklerini belirterek şunları söyledi:

“Fen insanlarına sesleniyorum; Türkiye’birlikte onlarca eczacılık fakültesi var, farmakoloji birimleri var. Bu balı lütfen alıp değerlendirin. Bu baldan çıkar yol yapalım. Bizim özümüz bu bal. Şark Karadeniz Bölgesi, Günindi Karadeniz Bölgesi, Sarp’tan Kırklareli’yle kadar uzanan hassaten orman gülü balı evet bozulmamış yerine ya üstelik özge çiçeklere karışmış adına üretiliyor. Amma, yasaklanamaz zira orman şeş benzeri nebat bu balın kıymetini bilemiyoruz. Eksiğimiz, yeterli himmet done elimizde namevcut. O yüzden akademik camiayı bu balla ilgili çalışma yapmasını tavsiye mektubu ediyorum. Voltaj düşürücü adına kullanılma potansiyeli efdal bizim da araştırmalarımız var bu konuda. İlaç olması üzere benzeri saf bileşiğin evet bile bireşimli bileşiğin Safha 1, Faz 2, Safha 3 çalışmalarının yapılması gerekiyor. Bu çalışmalara daha elan başlanılmadı kafa aşamasında çalışmalar. O bakımdan duygun akademisyenlerin bu konuya eğilmelerini çağırma ediyoruz. Yabancı ülkelerde balı, temel adına kullanıyorlar, şanslı şuruplar üretiliyor. Dallar için, erkân üzere, yaşlılar amacıyla azık yardım maddesi olarak mütemmim tıp unsuru olarak balı kullanıyorlar. bu haysiyetle bal çıkar yol kendisine yardım maddesi namına kullanılıyor. Direk bal umar diyemeyiz, buna biz gıda ulama maddesi diyoruz.”

“Balın fiyatı arttıkça kalitesi artar, hatalı tıpkısı us”

Yapmacıklı bal üzerine bazı bazı kendilerine şikayetler geldiğini üstelik hatırlatan Kolaylı, balın fiyatı arttıkça kalitesinin arttığı yönündeki düşüncenin kusurlu olduğunu söyledi. Kolaylı, açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Cali bal üstüne bize da ara sıra şikayetler geliyor. Genelde tüketiciler balı baktığım zaman bal cali midir, değil midir? Nasıl anlayabilirim? Balı koklamayla maalesef anlaşılmıyor değişik analizleri var. birkaç analizde değil mesala prolin değeri yüksekse bu bal kalitelidir. Hayır, prolin değeri yüksekse evet kalitelidir ancak yüzde beniz kalitelidir anlamına gelmiyor. Çünkü balın içine prolin bile katabiliyorlar. Dolayısıyla balda ölçülen 10-15 kesim değişken var. O parametrelerin hepsinin kemometrik namına değerlendirilmesi gerekiyor. Bu yüzden bal kodeksine göre belirleme edilen parametreler ölçüldüğü takdirde balın kaliteli olup olmadığı, düzme olup olmadığı analizlerle tespit edilebiliyor. Ekincilik Bakanlığı onaylı ballar, evet birlikte arıcıların haddinden fazla bereketli bildiği güvendiği kimselerden aldıkları ballar kaliteli ballardır. Çokça pahalıya satılan ballar Söz Gelişi kilogram fiyatı 2 bin 3 bin TL’ye satılan ballar haddinden fazla birinci sınıf ballar diyemeyiz, bu da aynı takanak. Balın fiyatı arttıkça kalitesi artar, hatalı tıpkı us. Mufassal yıllardır ballarla çalışıyorum gelişigüzel dönem aynı güruh bal geliyor bize amma maatteessüf 150-200 TL’ye satılması gereken balı 2-3 bin TL’ye satabiliyorlar, bunları birlikte görüyoruz. Yüksek fiyatlıdır diye niteleyerek bu bal haddinden fazla kalitelidir anlamı çıkmıyor. Tüketicilerin bu konuda bile açıkgöz olması gerekiyor. Anzer balı erdemli fiyatlara satılan ayrımsız baldır. Anzer balının bir marka değeri oluşmuştur haddinden fazla birkaç üretilen ayrımsız incik. Belki bu sene ayrımsız titrem iki ton üretilmiştir, bu yıl biraz elan mübarek geçtiği üzere. Bu en temenni meselesi. Filhakika Anzer balı coğrafi işaretli olduğundan talepte çok olunca fiyatı otomatikman artıyor. Buna bire bir itirazımız namevcut, benzer fakat bambaşka çiçek ballarında bunu görüyorum 850 TL, bin TL, bin 500 TL’ye satılıyor.”